Ektoina w kosmetykach – jak działa i kto powinien ją stosować?
Czy istnieje składnik, który jednocześnie nawilża, chroni przed starzeniem, regeneruje i koi podrażnienia? Brzmi jak obietnica bez pokrycia, ale tym razem nauka stoi po jej stronie. Ektoina to naturalny związek, który w ekstremalnych warunkach pozwala mikroorganizmom przetrwać w wysokim zasoleniu i na pustyniach – a jeśli potrafi chronić je, to co może zrobić dla Twojej skóry? Ten popularny składnik kosmetyków docenią w codziennej pielęgnacji zarówno osoby z suchą skórą, jak i te, które walczą z przebarwieniami czy oznakami starzenia. Na czym polega jej mechanizm działania i jakim cudem może spełniać tak wiele potrzeb skóry? Tego dowiesz się z naszego artykułu!
Co znajdziesz w artykule?
- Co to jest ektoina w kosmetykach?
- Dlaczego ektoina jest dobra dla skóry?
- Właściwości ektoiny w kosmetykach - wyjaśnienie
- Kosmetyki z ektoiną – dla kogo?
- Czy ektoina jest bezpieczna?
- Kosmetyki z ektoiną BasicLab
Co to jest ektoina w kosmetykach?
Ektoina to naturalny aminokwas o wyjątkowych właściwościach ochronnych i stabilizujących. Jest produkowana przez mikroorganizmy zwane ekstremofilami, które żyją w ekstremalnych warunkach wysokiego zasolenia. Ektoina pełni dla nich funkcję osmoregulacyjną i chroni ich komórki przed stresem środowiskowym, takim jak wysoka temperatura, promieniowanie UV czy susza 1.
Ektoina jest produkowana na skalę przemysłową metodą fermentacji mikrobiologicznej, głównie przy wykorzystaniu bakterii z rodzaju Halomonas 1. Jej unikalna zdolność do wiązania wody pomaga utrzymać odpowiednie nawilżenie komórek i zapobiega nadmiernej utracie wody (TEWL – transepidermal water loss), dlatego jest często stosowana w przemyśle kosmetycznym.
W przemyśle medycznym występuje m.in. w produktach przeciwalergicznych do nosa czy oczu.
Dlaczego ektoina jest dobra dla skóry?
Setki badań wykazują, że ta naturalna substancja pomaga kompleksowo poprawić wygląd skóry. Według naukowców ektoina:
- wspiera elastyczność skóry
- działa nawilżająco
- ogranicza utratę wody z naskórka (TEWL)
- działa przeciwzapalnie
- rozjaśnia przebarwienia i wyrównuje koloryt skóry
- zapobiega przedwczesnemu starzeniu
- łagodzi stany mikrozapalne
- stanowi nieocenione wsparcie w pielęgnacji skóry wrażliwej i/lub atopowej
Właściwości ektoiny w kosmetykach - wyjaśnienie
Działanie nawilżające i ochrona przed utratą wody
Ektoina odgrywa kluczową rolę we wsparciu płaszcza hydrolipidowego. Skutecznie wiąże cząsteczki wody, co zapobiega utracie wody z naskórka, zapewniając odpowiednie nawilżenie skóry. Dodatkowo, stabilizuje błony komórkowe, poprawiając organizację lipidów, co wspiera szczelność BHL 2, 3.
Ze względu na te właściwości, ektoina jest często stosowana jako składnik kremów nawilżających, szczególnie tych przeznaczonych do pielęgnacji skóry suchej i wrażliwej.
Działanie łagodzące i regeneracyjne
Badania udowadniają, że ektoina wykazuje działanie przeciwzapalne i regenerujące w kosmetykach dzięki swoim unikalnym właściwościom ochronnym i stabilizującym. Przede wszystkim stabilizuje błony komórkowe, tworząc wokół nich warstwę ochronną z cząsteczek wody. Ten mechanizm ogranicza uszkodzenia komórek skóry oraz zmniejsza ich podatność na działanie czynników prozapalnych, co pomaga w łagodzeniu stanów mikrozapalnych i podrażnień 4. Dodatkowo ektoina chroni komórki przed stresem osmotycznym 5, utrzymując ich odpowiedni poziom nawodnienia, co zapobiega ich degeneracji i wspiera prawidłowe funkcjonowanie skóry.
Właściwości łagodzące stany mikrozapalne ektoiny wynikają także z jej zdolności do modulacji aktywności cytokin prozapalnych, takich jak interleukina-6 (IL-6)6, które odgrywają kluczową rolę w procesach zapalnych. Ektoina zmniejsza ich produkcję, co prowadzi do ograniczenia działania prozapalnego i redukcji zaczerwienień oraz obrzęków.
Ochrona przed czynnikami zewnętrznymi
Ektoina chroni skórę przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych, takich jak promieniowanie UV czy zanieczyszczenia środowiskowe. Skutecznie neutralizuje reaktywne formy tlenu (ROS) 7, które są głównymi czynnikami stresu oksydacyjnego prowadzącego m.in. do przyspieszonego starzenia się skóry. Jej zdolność do wiązania wody w naskórku oraz ochrony lipidów przyczynia się również do wsparcia naturalnej bariery ochronnej naskórka, co ogranicza przenikanie substancji drażniących oraz alergenów, zmniejszając ryzyko reakcji alergicznych i podrażnień.
Rozjaśnianie przebarwień
Ektoina rozjaśnia przebarwienia poprzez wielokierunkowy wpływ na proces melanogenezy, czyli produkcji melaniny w skórze. W badaniach laboratoryjnych wykazano, że ektoina może hamować aktywność tyrozynazy, kluczowego enzymu biorącego udział w produkcji melaniny. Mechanizm jej działania czyni ją skutecznym i delikatnym środkiem w walce z przebarwieniami, takimi jak melasma, plamy posłoneczne czy przebarwienia potrądzikowe. Dzięki temu ektoina może być stosowana zarówno w kosmetykach rozjaśniających, jak i w dermatologicznych terapiach redukujących niejednolity koloryt skóry.
Zapobieganie procesom starzenia
Ektoina skutecznie spowalnia procesy starzenia się skóry poprzez wielopoziomowe działanie ochronne i regenerujące. Jej kluczowym mechanizmem jest utrzymywanie odpowiedniego poziomu nawilżenia skóry, co wpływa na jędrność i elastyczność skóry.
Dodatkowo ektoina wspomaga regenerację skóry, przyspieszając odbudowę naskórka i wzmacniając barierę hydrolipidową, i chroni komórki przed szkodliwym działaniem wolnych rodników, które prowadzą do starzenia zewnątrzpochodnego.
Jej wszechstronne działanie przeciwstarzeniowe sprawia, że świetnie sprawdza się jako substancja aktywna w składach kosmetyków przeznaczonych do pielęgnacji skóry z oznakami starzenia.
Łagodzenie zmian atopowych
Jednym z kluczowych mechanizmów działania ektoiny w AZS jest jej zdolność do stabilizacji bariery skórnej, co ogranicza transepidermalną utratę wody (TEWL) i poprawia poziom nawilżenia skóry (Nowicki et al., 2015).
Dodatkowo ektoina wykazuje silne działanie łagodzące stany mikrozapalne, co jest istotne w łagodzeniu objawów AZS 8. Poprzez redukcję cytokin prozapalnych i stabilizację błon komórkowych, ektoina zmniejsza zaczerwienienia, świąd i uczucie dyskomfortu charakteryzujące atopowe zapalenie skóry.
Badania wskazują również, że ektoina chroni skórę przed czynnikami środowiskowymi, takimi jak alergeny, zanieczyszczenia czy promieniowanie UV, które mogą nasilać objawy AZS. Jej działanie antyoksydacyjne dodatkowo wspiera regenerację skóry i przyczynia się do jej lepszego funkcjonowania 7.
Dzięki tym właściwościom ektoina jest skutecznym składnikiem w pielęgnacji skóry atopowej, pomagając ograniczyć suchość, podrażnienia i nawracające stany zapalne. Jej łagodna, naturalna formuła sprawia, że może być stosowana nawet u osób z wrażliwą skórą i jako wsparcie terapii dermatologicznych.
Kosmetyki z ektoiną – dla kogo?
Ektoina to składnik aktywny o unikalnych właściwościach ochronnych, nawilżających i regenerujących. Z jej wszechstronnych właściwości szczególnie skorzysta skóra:
- sucha – ektoina intensywnie nawilża i chroni przed utratą wody.
- z oznakami starzenia – spowalnia starzenie się skóry i poprawia koloryt skóry.
- atopowa i wrażliwa – łagodzi podrażnienia i działa kojąco.
- z widocznymi przebarwieniami - ektoina redukuje syntezę melaniny, rozjaśnia skórę i wyrównuje jej koloryt.
- narażona na działanie czynników zewnętrznych – chroni przed promieniowaniem UV, zanieczyszczeniami i stresem oksydacyjnym.
- odwodniona – wzmacnia barierę hydrolipidową i długotrwale zatrzymuje wilgoć w skórze.
- podrażniona – działa łagodząco, redukuje zaczerwienienia i przyspiesza regenerację.
- alergiczna – stabilizuje błony komórkowe, zmniejsza nadreaktywność skóry i ogranicza przenikanie alergenów.
- po zabiegach kosmetologicznych – wspomaga regenerację, koi skórę i przywraca jej komfort.
Czy ektoina jest bezpieczna?
Ektoina jest bezpieczna i dobrze tolerowana przez skórę.
Kosmetyki z ektoiną BasicLab
Tak skutecznego składnika aktywnego nie mogło zabraknąć w naszej ofercie. Nasze kosmetyki zawierające ektoinę są uwielbiane przez BasicLovers. Umożliwiają skuteczne nawilżenie i ukojenie skóry, bez zbędnego obciążania.
Krem z ektoiną
Serum z ektoiną
Bibliografia:
- Ng, H. S., Wan, P.-K., Kondo, A., Chang, J.-S., & Lan, J. C.-W. (2023). Production and recovery of ectoine: A review of current state and future prospects. Processes, 11(2), 339. https://doi.org/10.3390/pr11020339
- Crowley, E. (2017). Compatible solute ectoine review: Protection mechanisms and production methods. Journal of Undergraduate Science and Technology (JUST), 5(1)
- Becan, L. (2013). Aktywność biologiczna pochodnych tiazolo[4,5-d]pirymidyny [Biological activity of thiazolo[4,5-d]pyrimidine derivatives]. Wiadomości Chemiczne, 67(11–12).
- Ng, H. S., Wan, P.-K., Kondo, A., Chang, J.-S., & Lan, J. C.-W. (2023). Production and recovery of ectoine: A review of current state and future prospects. Processes, 11(2), 339. https://doi.org/10.3390/pr11020339
- Qaria, M. A., Xu, C., Hu, R., Alsubki, R. A., Ali, M. Y., Sivasamy, S., Attia, K. A., & Zhu, D. (2023). Ectoine globally hypomethylates DNA in skin cells and suppresses cancer proliferation. Marine Drugs, 21(12), 621. https://doi.org/10.3390/md21120621
- Chen, X., Lin, N., Li, J.-M., Liu, H., Abu-Romman, A., Yaman, E., Bian, F., de Paiva, C. S., Pflugfelder, S. C., & Li, D.-Q. (2024). Ectoine, from a natural bacteria protectant to a new treatment of dry eye disease. Pharmaceutics, 16(2), 236. https://doi.org/10.3390/pharmaceutics16020236\
- Kuna, P., Ochab-Krupnik, D., Mościcka, A., & Łacwik, P. (2024). Application of ectoine in diseases of the skin and mucous membranes. Alergologia Polska – Polish Journal of Allergology, 11(2), 173–179. https://doi.org/10.5114/pja.2024.140354
- Marini, A., Reinelt, K., Krutmann, J., & Bilstein, A. (2014). Ectoine-containing cream in the treatment of mild to moderate atopic dermatitis: A randomised, comparator-controlled, intra-individual double-blind, multi-center trial. Skin Pharmacology and Physiology, 27(2), 57–65. https://doi.org/10.1159/000351381