Wszystko, co warto wiedzieć o pH skóry
Przesuszenie skóry, wypryski czy przedwczesne starzenie – te wszystkie objawy mogą świadczyć o zaburzonym pH skóry. Odczyn fizjologiczny warunkuje m.in. działanie BHL czy bakterii, dlatego jego zaburzenia wiążą się z różnymi problemami. W tym artykule zgłębimy dla Ciebie fascynujący świat pH skóry i pomożemy Ci zdemaskować jego sekrety. Dowiesz się, na co wpływa wartość pH, a także jak objawiają się jej zaburzenia.
Co znajdziesz w artykule?
- Co to jest pH skóry?
- Jakie jest prawidłowe pH skóry twarzy?
- Od czego zależy pH skóry?
- Na co wpływa pH skóry?
- Jak objawia się zaburzone pH skóry twarzy?
- Choroby skóry a nieprawidłowe pH skóry twarzy
- Jak utrzymać odpowiednie pH skóry twarzy?
- Jaki wpływ ma tonik na prawidłowe pH skóry?
- Innowacyjne toniki od BasicLab – primer tonizujący do każdego typu cery
- Utrzymanie odpowiedniego pH skóry – podsumowanie
Co to jest pH skóry?
Wartości pH skóry odnoszą się do poziomu kwasowości lub zasadowości jej powierzchni. Skala mierzona jest od 0 do 14, gdzie wartość 7 świadczy o tzw. neutralnym pH. Wartości poniżej 7 wskazują na środowisko kwaśne, a powyżej 7 na środowisko zasadowe.
Jakie jest prawidłowe pH skóry twarzy?
Wartość pH skóry twarzy waha się od 4 do 6, co świadczy o odczynie kwaśnym. Najwyższy odczyn pH zazwyczaj jest w okolicy podbródka (pH 5,6). Obszary, w których występuje najniższy poziom pH skóry to czoło (pH 4,4) oraz górna powieka (pH 4,6).
Lukę pomiędzy najwyższą i najniższą wartością wypełnia powierzchnia skóry nosa, szyi, fałdów nosowo-wargowych, policzków i okolice ust.
Od czego zależy pH skóry?
Na pH naszej skóry wpływa szereg czynników, które możemy podzielić na endogenne (wewnętrzne) oraz egzogenne (zewnętrzne):
Do czynników „wewnętrznych” należą:
- wiek – noworodki mają wyższe pH skóry niż osoby dorosłe (około 7), które następnie spada w pierwszych miesiącach życia. Naukowcy często wiążą niemowlęce dermatozy (np. pieluszkowe zapalenie skóry) z niskim pH. Podwyższone wartości występują także u osób starszych, co może wpływać na niedobór ceramidów w ich skórze.
- kolor skóry – osoby o ciemnej pigmentacji skóry mają niższe pH skóry twarzy niż osoby o jasnej karnacji.
- miejsce na skórze – współczynnik pH różni się w zależności od umiejscowienia na skórze. Przykładowo pachy i pachwiny mają wyższe pH w porównaniu do innych miejsc na ciele. Wysokie pH sprzyja kolonizacji przez bakterie takie jak: gronkowce czy propionibacteria, które wydzielają nieprzyjemne zapachy. Dezodoranty obniżają wartość pH i hamują ich aktywność.
Do czynników zewnętrznych należą:
- kosmetyki do mycia twarzy, mydła – środki do mycia twarzy mogą zmieniać pH skóry. Mają one krótkotrwały wpływ (trwający około 2 godziny po myciu) oraz długotrwały przy zaledwie dwóch procesach oczyszczania dziennie. Oczyszczanie skóry z wykorzystaniem niewłaściwych środków może wpłynąć negatywnie na wygląd Twojej skóry.
- woda z kranu – używanie twardej wody z kranu (jej pH może sięga 8!) może zwiększyć pH skóry twarzy na nawet 6 godzin po umyciu.
- produkty lecznicze – niektóre leki (głównie antybiotyki) mogą wpływać na zmianę pH skóry.
- dieta – to, co jesz, ma wpływ na to, jak wygląda Twoja skóra i jaki ma odczyn. Według niektórych badań spożycie witaminy A oraz jednonienasyconych kwasów tłuszczowych może obniżyć pH skóry człowieka. Co więcej, pozytywny wpływ zanotowano również przy zwiększonej podaży płynów i wapnia.
Dlaczego mydło do mycia twarzy jest zaproszeniem dla dermatoz?
Preparaty zawierające substancje powierzchniowo czynne na bazie detergentów mają zazwyczaj odczyn kwasowy lub neutralny, natomiast te z bazą mydlaną często mają odczyn zasadowy. Wiele badań wykazało, że mycie twarzy mydłem może wpłynąć na podwyższenie pH (nawet o 0,45 wartości pH), czego efektem może być pogorszenie funkcji obronnych skóry i rozwój różnych dermatoz.
Na co wpływa pH skóry?
Odczyn pH wpływa na to, jakie „warunki” panują na powierzchni skóry. Tak jak pogoda warunkuje rozwój natury, tak pH warunkuje wygląd skóry. Dlaczego jest takie ważne?
Po pierwsze, kwaśne pH skóry ma działanie antybakteryjne. W dużym uproszczeniu możemy napisać, że patogenne bakterie nie lubią kwaśnego pH. Nie jest to środowisko, w którym mogą się dobrze rozwijać, a często spotykają w nim także wrogie (dla bakterii, dobre dla Ciebie) drobnoustroje komensalne, które wytwarzają peptydy przeciwdrobnoustrojowe (AMP). To właśnie one walczą z różnymi drobnoustrojami chorobotwórczymi, które mogą powodować problemy skórne.
Po drugie, odczyn skóry warunkuje funkcjonowanie bariery hydrolipidowej. Warstwa ochronna naskórka zbudowana jest m.in. ze składników lipofilowych, które są wytwarzane przez enzymy w kwaśnym pH. Co więcej, enzymy te biorą również udział w syntezie ceramidów, które – jak pewnie wiesz – są krytyczne dla zdrowia bariery hydrolipidowej. Zasadowe pH wiąże się z tym, że skóra ma zbyt cienką warstwę ochronną, więc gorzej broni się przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi.
Po trzecie, odczyn skóry wpływa również na aktywność gruczołów łojowych i złuszczanie się naskórka. W zasadowym odczynie skóra może produkować nadmiar łoju (zaburzona praca enzymów lipofilowych) i mieć zaburzone złuszczanie naskórka (nieprawidłowa degradacja korneodesmosomów), co może w konsekwencji prowadzić do rozszerzonych porów i wyprysków.
I po czwarte, optymalne pH skóry twarzy wiąże się z prawidłowym rozwojem mikrobiomu, czyli ponad 1000 bakterii, 80 rodzajów grzybów i wielu wirusów oraz kilku roztoczy, które żyją na Twojej skórze. Normalny wzrost flory jest optymalny przy kwaśnym pH, podczas gdy bakterie chorobotwórcze, takie jak S. aureus , rozwijają się przy neutralnym pH.
Jak objawia się zaburzone pH skóry twarzy?
Jeśli odczyn staje się zbyt wysoki, to możesz zauważyć objawy, takie jak:
- wysuszenie skóry – pH zasadowe wpływa na zwiększenie przepuszczalności naskórkowej (TEWL), co będzie prowadzić do odwodnienia skóry.
- nadmierne błyszczenie – w zasadowym pH mocno zaburzają się funkcje lipidów, więc często skóra produkuje nadmiar łoju.
- podrażnienia i zaczerwienienia – podwyższone pH wpłynie negatywnie na ochronny płaszcz Twojej skóry. W takiej sytuacji cera znacznie słabiej broni się przed negatywnymi czynnikami zewnętrznymi, co może skutkować zwiększoną wrażliwością na podrażnienia i zaczerwienienia.
- wypryski – optymalne pH chroni Cię przed bakteriami i innymi patogenami, więc jeśli pH jest zaburzone, to skóra jest na „osłabionej pozycji”.
- przedwczesne starzenie – osłabiona funkcja BHL spowodowana nieprawidłowym pH będzie przyczyniać się do przedwczesnego starzenia się skóry. Choć jej odczyn nie ma bezpośredniego wpływu na produkcję kolagenu czy elastyny, to brak właściwej bariery ochronnej szybko „przyciągnie” do Ciebie nowe zmarszczki.
Jak widzisz, utrzymanie odpowiedniego pH skóry jest kluczowe dla jej zdrowego wyglądu. Odczyn obojętny lub zasadowy wpływa na rozregulowanie zachodzących u podstaw procesów, które uniemożliwiają prawidłowe funkcjonowanie cery.
Choroby skóry a nieprawidłowe pH skóry twarzy
Jak już wcześniej wspomniałyśmy, nieprawidłowy odczyn pH skóry może przyczynić się do rozwoju drobnoustrojów chorobotwórczych. Odczyn zasadowy stwarza idealne warunki do rozwoju infekcji bakteryjnych i grzybiczych.
Trądzik
Odczyn kwaśny warstwy rogowej naskórka jest niezbędny do optymalnego funkcjonowania naturalnej bariery ochronnej skóry. Zaburzone pH skóry, a co za tym idzie dysfunkcja bariery, może przyczyniać się do powstawania zmian zapalnych i rozwoju dermatoz, w tym trądziku pospolitego.
W jednym z badań naukowcy udowodnili, że osoby z problemami skórnymi mają wysokie pH skóry twarzy (6,35±1,30).
Tab 1. Porównanie pH skóry w grupie mężczyzn dla osób o zdrowej skórze (czerwone kropki) i z trądzikiem (niebieskie romby).
Tab 2. Porównanie pH skóry w grupie kobiet dla osób o zdrowej skórze (czerwone kropki) i z trądzikiem (niebieskie romby).
AZS – atopowe zapalenie skóry
Do najlepiej przebadanych schorzeń, które wiążą się z wysokim pH, należy AZS (atopowe zapalenie skóry). W przypadku osób cierpiących na AZS skóra ma odczyn podwyższony o 0,2-0,3 w porównaniu do osób ze zdrową skórą.
Do jednego z najciekawszych badań należy eksperyment, w którym naukowcy porównywali, jak krem o niskim pH (pH 2,8) wpłynie na przebieg choroby. Efekty były bardzo pozytywne, gdyż obejmowały poprawę bariery hydrolipidowej oraz integralności i spójności naskórka, co przyczyniło się do zmniejszenie objawów choroby.
W innym badaniu naukowcy udowodnili, że obniżenie pH skóry człowieka przy zastosowaniu kwasu mlekowego znacząco obniża namnażanie gronkowca złocistego S. aureus – bakterii odpowiedzialnych za rozwój AZS.
Jak utrzymać odpowiednie pH skóry twarzy?
Chyba już rozumiesz, że kwasowe pH skóry jest niezbędne dla utrzymania jej w dobrej kondycji. O ile na endogenne czynniki nie masz wpływu, o tyle możesz wpływać na egzogenne. Jak możesz zadbać o prawidłowe pH?
- Stosuj produkty do oczyszczania skóry, które mają pH zbliżone do naturalnego.
- Nigdy nie myj twarzy przy pomocy zwykłego mydła.
- Nie złuszczaj nadmiernie skóry, gdyż możesz uszkodzić jej warstwę ochronną i zaburzyć pH.
- Stosuj toniki, które przywrócą skórze naturalny poziom pH.
- Zadbaj o filtry UV w codziennej pielęgnacji.
- Stosuj raz w tygodniu kwasy.
Jaki wpływ ma tonik na prawidłowe pH skóry?
Tonik pomoże Ci zadbać o prawidłowe pH skóry! Jeśli do oczyszczania używasz środków myjących o wysokim pH lub – o zgrozo! – zwykłego mydła, to Twoja skóra może zmienić odczyn na zasadowy. W takiej sytuacji tonik pomaga przywrócić naturalną kwasowość, poprawiając tym samym BHL.
Co więcej, najczęściej takie produkty zawierają już całkiem pokaźną dawkę składników odżywczych. Jeśli są w nim np. ceramidy, kwas hialuronowy, lipidy lub inne substancje, które poprawiają zdrowie bariery hydrolipidowej, to będzie to przyczyniać się do prawidłowego pH!
Innowacyjne toniki od BasicLab – primer tonizujący do każdego typu cery
W BasicLab już od jakiegoś czasu czytałyśmy komentarze z prośbami o wdrożenie toniku, który zadba o prawidłowe pH skóry twarzy. Miałyśmy tylko jeden problem: nasze płyny micelarne i żele oczyszczające mają fizjologiczne pH. Co prawda na równowagę kwasowo-zasadową może wpływać także twarda woda z kranu, jednak nadal sens wdrożenia toniku, który miałby wyłącznie regulować pH, był dla nas dość mglisty…
Zdecydowałyśmy jednak, że zrobimy coś więcej: primery tonizujące, czyli produkty, które działają jak:
- baza skutecznej pielęgnacji – tonizują i przygotowują skórę do dalszych etapów pielęgnacji, a także poprawiają rozprowadzanie i wchłanianie innych kosmetyków.
- strażnicy idealnego makijażu – przeciwdziałają rolowaniu się produktów nałożonych w następnej kolejności.
- restart w ciągu dnia – forma mgiełki skutecznie nawilża i odświeża skórę w ciągu dnia, a dodatkowo doskonale sprawdza się przy reaplikacji kremu z filtrem UV.
Primery tonizujące wspierają naturalne pH skóry twarzy, dzięki czemu dbają o jej zdrowy wygląd. Wszystkie (oprócz emulsyjnego, białego primera) mają formę lekkiej mgiełki. Są odpowiednie dla skóry wrażliwej i przebadane dermatologicznie oraz okulistycznie.
W każdej formule znajdziesz glikozaminoglikany, czyli substancje dobrze znane Twojej skórze. To właśnie one są jednymi z budulców skóry właściwej, wiążą wodę i zapewniają skórze odpowiednie nawilżenie, wypełnienie i jędrność. To one odpowiadają też za funkcję bazy pod pielęgnację - sprawiają, że kosmetyki nałożone na primer aplikują i wchłaniają się lepiej. Pozostałe składniki aktywne (jak zwykle) dostosowałyśmy je do różnych typów skóry, które odpowiednio wspierają ich potrzeby.
Primer tonizujący do skóry naczynkowej i wrażliwej
Primer, który zawsze i wszędzie pomoże Ci złagodzić podrażnienia, zaczerwienienia oraz zmniejszy nadreaktywność skóry naczynkowej. W jego składzie zawarłyśmy m.in. komórki macierzyste CICA, witaminę C i ekstrakt z naziemka, czyli trzy substancje aktywne, które pokocha każda skóra naczynkowa.
Primer tonizujący do skóry suchej i wrażliwej
Twoja natychmiastowa pomoc na wysuszenia skóry i ukojenie podrażnień. Zawiera m.in. komórki macierzyste ze śnieżnego lotosu, które aktywnie wspierają odnowę naskórka, wspomagają regenerację, a także mają działanie antyoksydacyjne. Pomogą więc Twojej skórze lepiej radzić sobie ze szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi, takimi jak smog czy promieniowanie UV (ale nie zastąpią kremu SPF!). Dodatkowo, w składzie znajdziesz aminokwasy naturalnego czynnika nawilżającego NMF, czyli substancje, które naturalnie dbają o prawidłowy poziom nawilżenia Twojego naskórka.
Primer tonizujący do skóry tłustej, trądzikowej i wrażliwej
Zawiera składnik, który pokochali BasicLoverzy i BasicLoverki w lekkiej emulsji normalizującej. Komórki macierzyste z noni wyciszają zmiany trądzikowe, normalizują wydzielanie sebum i wspierają naturalne oczyszczanie porów. Mają bardzo ciekawe działanie na bakterie C. Acnes (jedne z głównych winowajców zmian trądzikowych), gdyż ograniczają ich komunikację! Zapobiegają ich namnażaniu i tworzeniu grup (tzw. biofilmów), które często są przyczyną opornego trądziku.
Dodatkowo, w jego składzie znajduje się masa innych skutecznych składników aktywnych, takich jak glicyryzna, sarkozyna czy wierzbownica Fleishera, które zmniejszają widoczność poró, hamują nadprodukcję sebum i działają kojąco na skórę.
Emulsyjny primer tonizujący do skóry ultrawrażliwej
I ostatni primer, który wprowadzamy do oferty, który nieco różni się od pozostałych – ma formę lekkiej emulsji. To produkt stworzony dla skóry ultraultrawrażliwej, dlatego zawiera składniki bariery hydrolipidowej, by odbudowywać BHL i zapobiegać jakimkolwiek przesuszeniom. W jego składzie warto zwrócić szczególną uwagę na dwie substancje: madekasozyd i azjatykozyd, czyli substancje z wąkrotki azjatyckiej. Świetnie działają na podrażnienia, a także zapobiegają powstawaniu nowych! Ich działanie wspiera aż 2% seryny, a ceramidy pomagają wzmocnić naturalną barierę naskórka, by ten lepiej bronił się przed czynnikami zewnętrznymi.
Utrzymanie odpowiedniego pH skóry – podsumowanie
Z naszej strony to tyle! Mamy nadzieję, że ten artykuł dostarczył Ci kompleksowej wiedzy na temat pH skóry twarzy. Jeśli jednak w Twojej głowie zrodziły się jakieś pytania, to napisz nam komentarz, z chęcią na niego odpowiemy!
A w przypadku problemów z wyborem odpowiedniego primera do Twojej skóry, jak zwykle odsyłamy Cię do naszych ekspertek w pielęgnacji: napisz na adres porada@basiclab.pl, a dziewczyny chętnie rozwieją wszelkie Twoje wątpliwości.:)
Źrodła:
- Saba M. Ali, G. Yosipovitch, Skin pH: From Basic SciencE to Basic Skin Care, Acta Derm Venereol 2013
- C. Prakash, P. Bhargava, S.Tiwari, B. Majumdar, R. Kumar Bhargava, Skin Surface pH in Acne Vulgaris: Insights from an Observational Study and Review of the Literature, The Journal of Clinical and Aesthetic Dermaatology 2017
- S. Lim, J. Yunhi Cho, Kun-Pyo Kim, Dietary Patterns Associated with Sebum Content, Skin Hydration and pH, and Their Sex-Dependent Differences in Healthy Korean Adults, Nutrients, Marzec 2019
- Hye-Jin KangKunpyo, KimKunpyo KimYunhi Cho, A Study on the Relationship of Skin Surface pH with Nutrient Intake or Dietary Pattern in Healthy Adults, The Korean Journal of Food And Nutrition, Luty 2017
- C.Duncan, T. V Riley, K. Carson, Jo Siffleet, The effect of an acidic cleanser versus soap on the skin pH and micro-flora of adult patients: A non-randomised two group crossover study in an intensive care unit, Intensive & critical care nursing: the official journal of the British Association of Critical Care Nurses, Maj 2013
- R.Gfatter, P. Hack, F. Braun, Effects of Soap and Detergents on Skin Surface pH, Stratum corneum Hydration and Fat Content in Infants, Dermatology 195(3):258-62, Luty 1997
- S. Hawkins, B. R. Dasgupta, K. P. Ananthapadmanabhan, Role of pH in skin cleansing, International Journal of Cosmetic Science, Czerwiec 2021
- Jean-Pierre Hachem, Mao-Quiang Man *, D. Crumrine, Y. Uchida, B. E. Brown, V. Rogiers, D. Roseeuw, K. R. Feingold †, P. M. Elias, Sustained Serine Proteases Activity by Prolonged Increase in pH Leads to Degradation of Lipid Processing Enzymes and Profound Alterations of Barrier Function and Stratum Corneum Integrity, Journal of Investigative Dermatology, Numer 125, problem 3, Wrzesień 2005
- E. Prokosch, pH in nature, humans and skin, The Journal of Dermatology 45, 2018
- D. J. Panther, S. E. Jacob, The Importance of Acidification in Atopic Eczema: An Underexplored Avenue for Treatment, The Journal of Clinical Medicine, Maj 2015
- H. Lambers, S. Piessens, A. Bloem, P. Finkel, Natural skin surface pH Is on average below 5, which is beneficial for its resident flora, International Journal of Cosmetic Science, Listopad 2006
- S. M. Ali, G. Yosipovitch, Skin pH: From Basic SciencE to Basic Skin Care, Acta Derm Venereol 2013; 93, Styczeń 2013
- M. Lukić, I. Pantelić, S. D. Savić, Towards Optimal pH of the Skin and Topical Formulations: From the Current State of the Art to Tailored Products, Cosmetics 2021, 8(3), 69, Sierpień 2021