Stres a trądzik - jak stres wpływa na wygląd Twojej skóry?

Przewlekły stres może być czynnikiem warunkującym powstawanie zmian trądzikowych. Silne emocje w znaczący sposób wpływają na Twój wygląd. W artykule dokładnie wyjaśnimy Ci, jak wpływa stres na trądzik. Nie będzie to łatwe, lecz zrozumienie tego, jak skóra reaguje na wysoki poziom stresu może pomóc Ci zmniejszyć dolegliwości zmian trądzikowych.

Co znajdziesz w artykule?

1. Dlaczego stres ma wpływ na cerę trądzikową?
2. NICE - ładna nazwa dla skomplikowanej sieci powiązań skóry ze stresem
3. Jak stres wpływa na skórę?
4. Dlaczego Twój organizm ma „alergię” na stres?
5. Wpływ stresu na jelita i wygląd skóry
6. Wpływ stresu na gospodarkę hormonalną i wygląd skóry
7. Psychodermatologia – nowoczesna specjalizacja medycyny
8. Ćwiczenia mindfulness sposobem na cerę trądzikową?
9. Kosmetyki na trądzik (także ten spowodowany stresem!)

Zanim zaczniemy: dlaczego stres ma wpływ na cerę trądzikową?

Kondycja Twojej skory jest rezultatem niezliczonej ilości interakcji, które zachodzą w Twoim ciele. Ma na nią wpływ dosłownie wszystko – od Twojego genomu, przez stan jelit, układ hormonalny, aż po czynniki zewnętrzne. Jeśli na Twojej twarzy często pojawiają się wypryski, to prawdopodobnie któraś z tych składowych nie działa prawidłowo.

Szalenie istotne jest zrozumienie tego, że stres oddziałuje na cały Twój organizm. Wypryski czy zaczerwienienia spowodowane przewlekłym stresem są wyłącznie wypadkową tysięcy interakcji w Twoim organizmie, który chce Ci pokazać, że „coś jest ze mną nie tak”.

Oczywiście, w pierwszej kolejności warto przyjrzeć się swojej pielęgnacji, gdyż czasem cera może być zanieczyszczona przez odpowiednio niedobrane kosmetyki. Jeśli jednak zmiana pielęgnacji nie działa, to warto „zajrzeć” nieco głębiej.

NICE - ładna nazwa dla skomplikowanej sieci powiązań skóry ze stresem

W 1998 roku naukowcy oficjalnie potwierdzili to, co od wieków głosiły różne porzekadła: stres ma wpływ na wygląd skóry. Swojemu odkryciu nadali nieco cyniczną nazwę – z perspektywy osoby walczącej z trądzikiem – sieć NICE (tłum. ładna), co jest skrótem od neuro-immuno-cutaneous-endocrine (tłum. neuro-immuno-skórno-endokrynna).¹

Jest to wielka sieć zbudowana z układu neurologicznego, immunologicznego, skóry i hormonalnego. Ta skomplikowana sieć substancji biochemicznych pozwala na komunikowanie się ze sobą układów tej sieci. To właśnie ona pozwala nam zrozumieć, jak stres wpływa na trądzik i ogólny stan cery.

Jak stres wpływa na skórę?

Stres aktywuje oś HPA (podwzgórze-przysadka-nadnercza). Kontratak Twojego organizmu na stres polega nie tylko na uwolnieniu fali hormonów (w tym kortyzolu), lecz również aktywowana jest odpowiednia odpowiedź immunologiczna. Twoje ciało próbuje sobie poradzić z zagrożeniem, co powoduje zaangażowanie dwóch innych graczy - stanu zapalnego i oksydacji.²

Stan zapalny jest mechanizmem obronnym organizmu, który próbuje bronić Cię przed szkodliwymi bodźcami. Ma one wiele dobrych stron, lecz jeśli występuje przewlekle, to może powodować różne dolegliwości skórne, a nawet choroby autoimmunologiczne.

Temat oksydacji niejednokrotnie omawiałyśmy już na naszym blogu. Oksydacja jest następstwem działania wolnych rodników, które bezlitośnie mogą niszczyć Twoją skórę powodując nie tylko stany zapalne, ale również przedwczesny proces starzenia.

Ciekawostka:

Dermatolodzy zgodnie uważają, że psychiczny stres nasila objawy chorobowe u pacjentów z tzw. „wielką czwórką” (trądzik, trądzik różowaty, egzema i łuszczyca). Wysoki poziom stresu wpływa na spotęgowanie objawów choroby.^₃

Dlaczego Twój organizm ma „alergię” na stres?

W Twojej skórze obecne są mastocyty (komórki tuczne). Są to białe krwinki, które uwalniają się pod wpływem stresu i aktywują hormony, takie jak histamina. Histamina jest zaś kluczowym czynnikiem biorącym udział w reakcjach alergicznych i zapalnych. Zwiększona ilość histaminy może powodować wysypkę skórną, atopowe zapalenie skóry czy nawet trądzik różowaty.

Wpływ stresu na gruczoły łojowe i powstawanie stanów zapalnych

Mastocyty nie tylko aktywują wydzielanie histaminy, ale również syntezują i wydzielają kortykoliberynę (CRH), która jest odpowiedzialna za pracę gruczołów łojowych, gdyż promuje lipogenezę i receptory w sebocytach. Dodatkowo, CRH indukuje produkcję cytoklin prozapalnych w keratynocytach, co powoduje mikrozapalne zmiany skórne.⁴

Skóra osób, które mają cerę trądzikową, charakteryzuje się zwiększoną ilością komórek tucznych i zakończeń nerwowych zawierających substancję P. Substancja P jest uwalniania przez zakończenia nerwowe w momencie stresu - zarówno wewnętrznego, jak i zewnętrznego. Wpływa ona na wydzielanie sebum, stymuluje proliferację naskórka, a także uwalnianie różnych cytoklin prozapalnych.⁵

Wpływ stresu na jelita i wygląd skóry

Omawiając wpływ stresu na skórę, nie możemy pominąć kwestii jelit. Być może nie raz spotkałaś/spotkałeś się z terminem, że „zestresowane jelita” mogą powodować problemy skórne. Jest to 100% prawda, która znana była już starożytnym. Hipokrates sądził, że „śmierć zaczyna się w jelitach”. Z tematem śmierci nie będziemy się rozwijać w tym artykule, lecz w przypadku trądziku często nieprawidłowa mikroflora w jelitach jest głównym problemem.

Odczuwane emocje i stan psychiczny wpływają na florę bakteryjną jelit. Przewlekły stres może mieć wpływ na zwiększenie przepuszczalności jelit i przyczyniać się do ogólnoustrojowego stanu zapalnego. Przepuszczalna ściana jelita nie będzie odpowiednio kontrolować wchłaniania składników odżywczych i nie będzie też chronić Cię przez patogennymi bakteriami, które mogą wywołać stan zapalny.⁶

Przewlekły stres – SIBO wewnątrz, problemy skórne zewnątrz

Przewlekły stres i dieta uboga w błonnik mogą powodować rozwinięcie się SIBO. Jest to schorzenie jelit, w którym bakterie z jelita grubego przedostają się do jelita cienkiego. Nadmierna ilość złych bakterii może powodować toksyczne produkty przemiany materii i powodować uszkodzenie komórek jelita cienkiego, co spowoduje stan zapalny, który może odzwierciedlać się bezpośrednio na Twojej skórze.⁷

Jak rozpoznać SIBO?

Zespół SIBO najczęściej objawia się wzdęciami, biegunką, nieprzyjemnym oddechem, refluksem, bólem podbrzusza i czasem zaparciami.

Wpływ stresu na gospodarkę hormonalną i wygląd skóry

Jak już wiesz, stres (nawet krótkotrwały stres) aktywuje oś HPA (podwzgórze-przysadka-nadnercza) wpływa ona na szereg innych hormonów. Pod wpływem stresu zwiększa się produkcja kortyzolu i obniża poziom progesteronu oraz testosteronu.⁸

Co więcej, stres może także wpływać na poziom estrogenów. Jest to bezpośrednio powiązane z poprzednio omawianą relacją jelita-skóra. Dysbioza jelitowa sprzyja wydzielaniu enzymu beta‑glucuronidase (najczęściej jest wydzielany przez E. coli, Peptostreptococcus, Bacteroides i Clostridia), który dokonuje reaktywacji estrogenów w układzie pokarmowym. W jelitach znajdują się także bakterie odpowiedzialne za usuwanie nadmiaru estrogenów (estrobolom), jeśli nie działają one prawidłowo, to estrogen ponownie wchłania się do krwi i powoduje przewagę estrogenową. Taka sytuacja może powodować nie tylko problem trądziku, lecz również PMS, polipy, torbiele czy endometriozę.⁸

W przypadku trądziku istotną rolę odgrywają androgeny, które są wytwarzane w jajnikach i nadnerczach. Wysoki poziom stresu powoduje wzrost androgenów nadnerczowych, co może być bezpośrednią przyczyną trądziku pospolitego.⁹

Kortyzol wpływa także na hormony tarczycy. Stres powoduje zwiększone wytwarzanie TSH, a nieprawidłowa mikroflora jelitowa zmniejsza konwersję T4 do T3 (80% konwersji zachodzi w jelitach). Osoby z zaburzeniami tarczycy często mają problemy skórne związane z trądzikiem czy nadmierną suchością skóry.¹⁰

Psychodermatologia – nowoczesna specjalizacja medycyny

Większość dermatologów nie wątpi w to, że od poziomu stresu zależy wygląd skóry. Jest jednak pewien problem: osoby cierpiące na trądzik często wpędzają się w błędne koło. Myśl o trądziku napędza negatywne emocje, które powodują wyrzut kortyzolu, co zaś pogarsza stan cery i powoduje nowe stany zapalne. Tak skomplikowane interakcje wymagają odpowiedniego leczenia, dlatego całkiem niedawno w medycynie uknuł się nowy termin: psychodermatologia.¹¹

Jest to specjalność wywodząca się z połączenia psychologii i dermatologii. Psychodermatolodzy zajmują się leczeniem procesów umysłowych przemawiających za problemami dermatologicznymi. Bardzo często sesje terapeutyczne pomagają osobom z problemami skórnymi. Takie spotkania mogą być szczególnie przydatne przy trądziku różowatym, który często uaktywnia się wyłącznie w momentach silnego stresu.

Ćwiczenia mindfulness sposobem na cerę trądzikową?

Naukowcy odkryli, że ćwiczenia mindfulness mogą w znaczący sposób pomóc osobom z problemami skórnymi. Istnieją badania, które wykazują, że mindfuness wpływa pozytywnie na gojenie się ran.¹² Niektórzy badacze są także pewni, że uspokojenie umysłu jest remedium dla pacjentów ze schorzeniami typu: trądzik, AZS. zapalenie okołoustne, bielactwo czy egzema.¹³

Medytacja także może pomóc Ci na trądzik!

Wiele badań udowadnia również, że medytacja może wpływać nie tylko na zmniejszenie ilości zaskórników czy stanów zapalnych, lecz również może skutecznie zapobiegać przedwczesnym procesom starzenia.¹⁴ Jak to możliwe?

To mechanizm odwrotny do tego, gdy do akcji wkracza współczulny układ nerwowy powodując wyrzut hormonów stresu - kortyzolu i adrenaliny. Układ współczulny może również wywołać tzw. odpowiedź relaksacyjną. Niektóre badania wskazują nawet na to, że medytacja może uruchamiać geny o przeciwzapalnej naturze.

Kosmetyki na trądzik (także ten spowodowany stresem!)

W BasicLab przygotowaliśmy gamę kosmetyków, które pomogą Ci zbudować zdrową relację ze skórą trądzikową. Nasze produkty uwzględniają potrzeby cery skłonnej do wyprysków i skutecznie zmniejszają ilość niedoskonałości.

Pielęgnacja skóry tłustej, trądzikowej i wrażliwej (ze stanami mikrozapalnymi)

Kompleksowy zestaw kosmetyków, który zadba o Twoją skórę od etapu oczyszczania, aż po końcowe domknięcie pielęgnacji kremem. Świetnie sprawdzi się u osób, które mają częsty problem ze stanami mikrozapalnymi, czyli popularnie zwanymi "pryszczami".

Zobacz produkt

Pielęgnacja skóry tłustej, trądzikowej i wrażliwej (z nadmiarem sebum)

Kompleksowy zestaw kosmetyków, który lepiej sprawdzi się, jeśli masz problem z nadmiernym błyszczeniem skóry twarzy. Zawiera również produkty do dwuetapowego mycia twarzy oraz serum do skóry trądzikowej i krem, który normalizuje wydzielanie sebum. 

Zobacz produkt

Bibliografia:

1. R.L. O'Sullivan, G. Lipper, E.A. Lerner, The Neuro-Immuno-Cutaneous-Endocrine Network: Relationghip of Mind and Stress, Archives of Dermatology 11 (1998), strony 1431-1435
2. Dr. Whitney Bowe, Ukryte źródła piękna. Bakterie a zdrowa skóra, wyd. Galaktyka, str. 73-74
3. IBIDEM, str. 68
4. IBIDEM, str. 74
5. IBIDEM, str. 78
6. IBIDEM, str. 57
7. IBIDEM, str. 59-60
8. IBIDEM, str.73-77
9. IBIDEM
10. IBIDEM
11. IBIDEM, str. 58
12. S.W. Lazar i in., Meditation Experience is associated with increased cortical thickness, Neuroreport 17 (28,2005), str. 1893-1897
13. I. Buric i in., What is the molecular signature of mind-body interventions? A systematic review of gene expression changes induced by meditation and related practices, Frontiers in Immunology 8 (2017), str. 670