Filtry mineralne – czym się różnią od chemicznych? Jak działają?

Ochrona przed promieniowaniem ultrafioletowym jest fundamentem zdrowej i młodo wyglądającej skóry. Codzienne stosowanie kosmetyków ochrony przeciwsłonecznej to najskuteczniejszy sposób na zapobieganie fotostarzeniu i minimalizowanie ryzyka nowotworów skóry. Na rynku dominują dwa główne rodzaje filtrów przeciwsłonecznych: filtry mineralne oraz filtry chemiczne. Choć ich cel jest ten sam – ochrona przed promieniowaniem UV – ich mechanizm działania i właściwości, jak się okazuje, są bardziej złożone, niż dotychczas sądzono. Zrozumienie tych zaktualizowanych różnic jest kluczowe dla wyboru idealnego produktu. W tym artykule wyjaśniamy, czym są filtry mineralne, jak naprawdę działają i jakie są ich kluczowe cechy w świetle najnowszej wiedzy.

Jak naprawdę działają filtry mineralne?

Filtry mineralne, często nazywane również filtrami fizycznymi, to substancje pochodzenia naturalnego. Przez lata powszechnie uważano, że filtry mineralne tworzą na powierzchni skóry barierę działającą jak lustro, które odbija promienie słoneczne. Jednak najnowsze badania naukowe korygują ten obraz.

Okazuje się, że głównym mechanizmem, w jakim działają filtry mineralne, jest absorpcja promieniowania UV. Cząsteczki mineralne, czyli np. tlenek cynku (INCI: Zinc Oxide) oraz dwutlenek tytanu (INCI: Titanium Dioxide), pochłaniają około 95% energii słonecznej i zamieniają ją w nieszkodliwe, niewielkie ilości ciepła. Działają jak półprzewodniki, które absorbują fotony UV. Odbijanie i rozpraszanie szkodliwego promieniowania UV oczywiście nadal ma miejsce, ale jest to mechanizm wtórny, odpowiadający za zaledwie 4-5% całej ochrony.

Ich mechanizm działania nieznacznie różni się więc od filtrów chemicznych.

Rodzaje filtrów mineralnych

• Tlenek cynku: To absolutny lider, jeśli chodzi o filtry mineralne. Zapewnia najszersze spektrum ochrony, skutecznie blokując zarówno promieniowanie UVA, jak i promieniowanie UVB głównie poprzez absorpcję. Jest podstawą wielu kosmetyków przeciwsłonecznych.
• Dwutlenek tytanu: Również jest wysoce efektywny, zwłaszcza w ochronie przed promieniowaniem UVB. Jego obecność w formule wzmacnia ogólną skuteczność ochrony. Dwutlenek tytanu jest ceniony za swoje właściwości ochronne.

To właśnie połączenie tlenku cynku i dwutlenku tytanu sprawia, że nowoczesne filtry mineralne zapewniają kompleksową i stabilną ochronę przeciwsłoneczną.

Zaktualizowane różnice: filtry mineralne a filtry chemiczne

W świetle nowej wiedzy wiemy już, że zarówno filtry mineralne, jak i filtry chemiczne działają głównie przez absorpcję. Gdzie zatem leży prawdziwa różnica? Kluczowe rozbieżności dotyczą natury tego procesu i lokalizacji działania.

Filtry chemiczne (nazywane też organicznymi) to syntetyczne związki. Absorbują promieniowanie ultrafioletowe i w wyniku rekcji chemicznej zamieniają je w energię cieplną. W przypadku filtrów chemicznych konieczne jest odczekanie 20-30 minut przed ekspozycją skóry na słońce, aby mogły się w pełni aktywować.

Różnice między filtrami mineralnymi i chemicznymi

Cecha	Filtry Mineralne (Fizyczne)	Filtry Chemiczne (Organiczne)
Główny Mechanizm	Absorpcja UV i zamiana na ciepło (proces fizyczny w cząsteczce)	Absorpcja UV i zamiana na ciepło (reakcja chemiczna w cząsteczce)
Położenie	Działają NA powierzchni skóry, nie wnikają w głąb skóry.	Wnikają w górne warstwy naskórka, by tam działać.
Składniki Aktywne	Tlenek cynku (Zinc Oxide), Dwutlenek tytanu (Titanium Dioxide) – związki nieorganiczne.	Methylene Bis-Benzotriazolyl Tetramethylbutylphenol, Tris-Biphenyl Triazine, Bis-Ethylhexyloxyphenol Methoxyphenyl Triazine, Ethylhexyl Triazone
Stabilność	Zmienna. Wymagają dobrze skomponowanej bazy.	Zmienna. Niektóre wymagają specjalnych stabilizatorów.
Start Działania	Natychmiast po nałożeniu.	Wymagają ok. 20-30 minut na aktywację w skórze.

Zalety i wady stosowania filtrów mineralnych

Zalety filtrów mineralnych

• Bezpieczeństwo i łagodność – filtry mineralne nie wnikają w skórę, ryzyko podrażnień jest minimalne. To czyni filtry mineralne idealnym rozwiązaniem dla osób ze skórą wrażliwą, naczynkową, atopową, a także dla delikatnej skóry dzieci.
• Szerokie spektrum ochrony – dobrej jakości krem przeciwsłoneczny z filtrami mineralnymi (np. z SPF 50) zapewnia ochronę przed pełnym spektrum promieniowania UVA i UVB. Połączenie tlenku cynku i dwutlenku tytanu gwarantuje wysoką skuteczność ochrony.

Wady filtrów mineralnych

• Bielenie skóry – najbardziej znana z wad filtrów mineralnych. Mimo że filtry mineralne tworzą barierę głównie absorbującą, to wtórny efekt rozpraszania światła może zostawiać białą warstwę. Nowoczesne formuły z dodatkiem pigmentów tonujących znacznie redukują ten problem.
• Cięższa konsystencja – krem ochronny oparty na filtrach mineralnych może mieć gęstszą formułę. Czasem mogą one podkreślać drobne niedoskonałości.
• Ścieranie się produktu – ze względu na to, że filtr mineralne nie wnikają w głąb naskórka, mogą się łatwo ścierać z powierzchni skóry.

Mimo tych wad, dla wielu osób zalety, jakie niosą ze sobą filtry mineralne, zdecydowanie przeważają.

Jak wybrać i stosować kosmetyki z filtrami mineralnymi?

Jak sprawdzić, czy filtr jest mineralny?

Poszukaj na liście składników dwóch nazw: Zinc Oxide (to tlenek cynku) oraz Titanium Dioxide (to dwutlenek tytanu). Ich obecność potwierdza, że masz do czynienia z produktem zawierającym filtry mineralne.

Uwaga: Wiele produktów przeciwsłonecznych zawiera filtry mieszane, dlatego jeśli chcesz kupić produkt oparty wyłącznie o filtry fizyczne, zwróć uwagę na to, że w INCI nie ma także filtrów chemicznych.

Na co zwrócić uwagę przy wyborze kremu ochronnego?

Wybierając krem przeciwsłoneczny, zwróć uwagę na wskaźnik ochrony przeciwsłonecznej (Sun Protection Factor). SPF 50 zapewnia bardzo wysoką ochronę przeciwsłonecznej. Ważne jest, aby produkt chronił także przed promieniowaniem UVA, dlatego zwróć uwagę, czy posiada oznaczenie PA++++ lub UVA w kółku.

Filtry mineralne, szczególnie te z tlenkiem cynku, naturalnie oferują ochronę przed promieniowaniem UVA i UVB.

Jeśli nie chcesz, by produkt zostawił na skórze białą warstwę, zwróć uwagę na to, czy dany kosmetyk ma pigmenty tonujące, tak jak nasza Tonująca mineralna emulsja ochronna.

Jak aplikować krem z filtrem fizycznym?

Pamiętaj, że nawet najlepsze filtry przeciwsłoneczne wymagają prawidłowej aplikacji. Należy nałożyć odpowiednią ilość produktu, aby stworzyć jednolitą warstwę ochronną. Reaplikacja co 2-3 godziny również jest kluczowa.

Krem ochronny z filtrem fizycznym od BasicLab

Filtry mineralne to niezwykle skuteczna i bezpieczna metoda ochrony przeciwsłonecznej. Ich właściwości sprawiają, że są doskonałym wyborem. Wybierając świadomie produkty zawierające szerokopasmowe filtry UV, zapewniasz skórze najlepszą ochronę.