Skóra sucha - charakterystyka i pielęgnacja

Cera sucha często objawia się uczuciem ściągnięcia i suchymi skórkami, a z czasem staje się zmorą przybliżającą do przedwczesnego pojawiania się zmarszczek mimicznych. Pamiętaj jednak, że odnalezienie przyczyny suchej skóry i wdrożenie odpowiedniej pielęgnacji może zredukować nieprzyjemne symptomy niemal do zera. A szczegółową odpowiedź na to, jak tego dokonać, znajdziesz w naszym artykule. :)

Opowiemy Ci dokładnie, jak wygląda cera sucha, co może powodować suchość skóry i jakie kosmetyki wybrać, by zachować młody wygląd na dłużej!

Co znajdziesz w artykule?

1. Charakterystyka skóry suchej
2. Przyczyny suchości skóry
3. Czego unikać przy skórze suchej?
4. Jak dbać o cerę suchą?
5. Składniki aktywne dla skóry suchej
6. Pielęgnacja cery suchej – krok po kroku
7. Podsumowanie

Charakterystyka skóry suchej

Wśród posiadaczy i posiadaczek cery suchej często można spotkać się ze stwierdzeniem, że ich skóra przypomina pergamin, jest bardzo delikatna i cienka. Ziemisty kolor cery suchej jest spowodowany zwykle zaburzeniami rogowacenia naskórka, co możemy odczuwać również jako szorstkość skóry. Cały ten obraz dopełniony jest suchymi skórkami, a w najbardziej ruchliwych miejscach twarzy można szybciej, niż u pozostałych typów, dostrzec zmarszczki mimiczne.

Jeśli ten opis brzmi dla Ciebie dość znajomo, to prawdopodobnie masz właśnie suchą skórę. O ile (w większości przypadków) nie straszne Ci są wypryski, o tyle przedwczesne zmarszczki mogą być Twoim urodowym wrogiem numer 1.

Objawy skóry suchej:

• uczucie szorstkości i napięcia skóry,
  
• rogowacenie naskórka,
  
• złuszczenie,
  
• drobne pęknięcia i zmarszczki,
  
• zmniejszona naturalna odporność na szkodliwe czynniki zewnętrzne,
  
• trudniej gojące się uszkodzenia.

Skóra sucha - odwodniona czy z niedoborem lipidów? Jaka jest różnica?

Zanim przejdziemy do omówienia tego, jakie są przyczyny suchej cery, to musimy podkreślić różnicę pomiędzy skórą odwodnioną i taką, która wydziela zbyt małą ilość sebum.

Objawy, które towarzyszą odwodnieniu skóry, są bardzo podobne do typowej charakterystyki cery suchej. Różnica pomiędzy nimi polega na ich podłożu.
Skóra odwodniona to przypadłość dermatologiczna, która może okresowo dotyczyć każdego z typów skóry, również tłustej i mieszanej. Jest to stan chwilowy, spowodowany niedostatecznym poziomem nawilżenia (w warstwie rogowej naskórka powinno to być ok. 10% wilgoci, a w głębszych warstwach naskórka ok. 30%). Przyczyną odwodnienia skóry może być:

• nadmierna przeznaskórkowa ucieczka wody (TEWL), wynikająca np. z uszkodzonej bariery hydrolipidowej, ekspozycji na wysokie temperatury i słońce, przebywania w ogrzewanych lub klimatyzowanych pomieszczeniach,
  
• zaburzenia keratynizacji oraz produkcji NMF (Natural Moisturising Factor),
  
• picie zbyt małej ilości wody.

Drugim podtypem jest skóra z niedoborem łoju i lipidów, które są odpowiedzialne za utrzymanie mechanicznej odporności i elastyczności naskórka. Jej przyczynami mogą być:

• zbyt mała ilość produkowanego sebum i lipidów naskórka,
  
• nieodpowiednia dieta, uboga w nienasycone kwasy tłuszczowe,
  
• zaburzenia hormonalne,
  
• niektóre leki np. izotretynoina stosowana w terapiach przeciwtrądzikowych, 
  
• nieodpowiednia pielęgnacja (np. zbyt agresywne oczyszczanie, intensywne matowienie skóry, odtłuszczające),
• kosmetyki i leki np. z dużą zawartością alkoholu.
  

Należy również pamiętać, że ilość wydzielanego sebum spada wraz z wiekiem oraz jest zależna min. od cyklu miesiączkowego i pory roku. 

Przyczyny suchości skóry

Przyczyną suchej skóry może być bardzo wiele czynników. Nie uda nam się opisać ich wszystkich, gdyż ich skala spowodowałaby niekończące się scrollowanie ekranu, dlatego poniżej znajdziesz wyłącznie najważniejsze z nich.

Nieodpowiednio dobrane kosmetyki

Bardzo często sucha skóra powiązana jest z nieprawidłową pielęgnacją. Kojarzysz przysłowie „częste mycie skraca życie"? ;) Choć do tego skrócenia życia nie jesteśmy przekonane, to z pełną odpowiedzialnością możemy stwierdzić, że zbyt częste mycie twarzy silnymi produktami (np. mydłem) może znacząco osłabić Twój płaszcz hydrolipidowy (ochronną warstwę na powierzchni naskórka).

Uszkodzony płaszcz hydrolipidowy będzie przyczyniał się do utraty wody z głębszych warstw skóry, co może skutkować jej odczuwalną suchością.

Niedobór witamin w diecie

Pamiętaj, że skóra jest lustrem Twojego organizmu, na którym możesz dostrzec znaki jego osłabienia. Sucha skóra bardzo często towarzyszy niedoborom witaminy A.

Witamina A wraz z wodą i NNKT (skrót: Niezbędne Nienasycone Kwasy Tłuszczowe) odpowiada za stan nawilżenia skóry. Niedostateczna podaż wody i brak produktów bogatych w beta-karoten, kwasy Omega-3 i Omega-6 mogą być bezpośrednią przyczyną skóry suchej.

Niedoczynność tarczycy

Osoby cierpiące na niedoczynność tarczycy często uskarżają się na suchość skóry. Jest ona spowodowana przez zmniejszoną aktywnością gruczołów łojowych i potowych. Tarczyca, jako narząd, odpowiada bowiem za prawidłowy przebieg procesów metabolicznych wewnątrz komórek (m.in. skóry, włosów czy paznokci).

W takim przypadku nawet najlepsze kremy nawilżające są jedynie kroplą w morzu, gdyż zaburzenia metaboliczne będą skutecznie przeciwdziałać poprawie kondycji skóry. Jeśli podejrzewasz u siebie zaburzenia wydzielania hormonów tarczycy, niezwłocznie udaj się do lekarza. Musisz zadbać o kompleksową pielęgnację z zewnątrz i wewnątrz.

Wahania hormonów płciowych w okresie menopauzy

Na suchą skórę dość mocno uskarżają się kobiety, które wchodzą w okres menopauzy. Towarzyszący mu mocny spadek estradiolu, sprawia, że poziom nawilżenia skóry twarzy znacząco spada. Dlaczego tak się dzieje?

Poziom estradiolu wpływa m.in. na pracę gruczołów łojowych, a także proliferację (podziały) komórek skóry, która odpowiada za produkcję włókien kolagenowych i fibroblastów. To właśnie dlatego kobiety w średnim wieku uskarżają się na występowanie suchych skórek czy nagłe zwiotczenie twarzy.

Schorzenia dermatologiczne (AZS, łuszczyca)

Na naszej skórze objawiają się także zaburzenia pracy układu immunologicznego. Atopowe zapalenie skóry i łuszczyca to choroby, które są powiązane z dysfunkcją układu odpornościowego, lecz ich symptomy odzwierciedlają się właśnie na skórze.

Sucha skóra to poważny problem osób cierpiących na atopowe zapalenie skóry i łuszczycę. Pielęgnacji cery suchej przy takich schorzeniach powinna brać pod uwagę nie tylko odpowiednie nawilżenie cery, lecz także dostarczenie odpowiedniej ilości substancji regenerujących i ochronnych emolientów.

Wysuszające terapie dermatologiczne

Niektóre terapie dermatologiczne, zlecone bezpośrednio przez lekarza, mogą powodować okresowe przesuszenie skóry.

Popularnym przykładem będą tutaj retinoidy przepisywane w terapiach przeciwtrądzikowych - zarówno te doustne, jak i stosowane na skórę np. izotretynoina, adapalen). Przyczyna suchej cery podczas takiej kuracji leży w mechanizmie działania retinoidów. Znacząco zmniejszają one ilość wydzielanego sebum, co jest pożądane u osób, które zmagają się ze świeceniem czoła i "zapychaniem porów".  Jest to jednak także bezpośrednim powodem szybszej utraty wody z naskórka, a w konsekwencji czasowego przesuszenia skóry.  

Kolejną przyczyną suchości mogą być także inne leki dermatologiczne stosowane bezpośrednio na skórę. Niekiedy posiadają one substancje nośnikowe, których zadaniem jest dobre rozpuszczanie substancji leczniczych. Są one niezbędne do prawidłowego działania leku, jednak często powodują uszkodzenia w barierze hydrolipidowej naskórka. Jak wiesz, dbanie o jej stan jest absolutną podstawą zdrowej i odpowiednio nawilżonej skóry! Dlatego tak ważna jest odpowiednia pielęgnacja podczas kuracji dermatologicznych, zarówno tych doustnych, jak i tych stosowanych bezpośrednio na skórę. 

W trakcie niektórych terapii efekt chwilowego przesuszenia skóry jest zupełnie normalnym zjawiskiem i nie powinien powodować niepokoju. O to, czy Twoja skóra w trakcie kuracji będzie wymagała szczególnej opieki, wzmożonego nawilżania i odżywiania, zapytaj swojego dermatologa. 

Klimatyzowane pomieszczenia

Choć klimatyzacja jest zbawieniem od upałów, to dla skóry suchej jest ona prawdziwym koszmarem. Tylko pomyśl: nie dość, że na zewnątrz ostre słońce wysusza twarz, to później na deser pojawia się klimatyzacja, która potęguje odparowywanie wody w warstwie naskórkowej. Dla suchej skóry jest to scenariusz najczarniejszego horroru.

Ciekawostka: Klimatyzacja może zmniejszyć poziom wilgotności powietrza nawet o 45%!

Ogrzewanie i niska wilgotność powietrza 

Ogrzewanie może bardzo obniżać wilgotność powietrza i powodować szybszą utratę wody z powierzchniowych warstw naskórka. Jeśli zauważasz suchość błon śluzowych np. oka lub dróg oddechowych, to z całą pewnością Twoja skóra również odczuje utratę nawilżenia. W takich wypadkach warto sięgnąć po nawilżasz powietrza lub... zwykły pojemniczek z wodą, która parując podniesie wilgotność pomieszczenia. 

Czego unikać przy skórze suchej?

Nawet najlepsza pielęgnacji cery suchej nie zdziała cudów, jeśli będziesz notorycznie powtarzać błędy, które ją wysuszają.

Staraj się unikać:

• gorących kąpieli,
  
• chlorowanej wody,
  
• długiego przebywania w klimatyzowanym/mocno ogrzewanym pomieszczeniu, 
  
• długotrwałej ekspozycji na słońce (szczególnie bez filtru UV!),
  
• mocnego pocierania twarzy ręcznikiem,
  
• częstych peelingów.

Jak dbać o cerę suchą?

Jeśli chcesz, by zapobieganie odwodnieniu skóry wreszcie przyniosło oczekiwany efekt, musisz zadbać o swoją skórę także od wewnątrz. Poziom witamin i minerałów ma duży wpływ na stan naszej cery.

Dieta to podstawa

Na prawidłowe nawilżenie skóry duży wpływ mają witaminy z grupy B, a w szczególności B2 i B3. Witamina B2 odpowiada za prawidłowy proces eksfoliacji naskórka, a B3 za utrzymanie wody w naskórku.

Suchość skóry może powodować także brak witaminy E, a konkretniej octanu tokoferolu (izoform witaminy E). Wpływa on na odporność bariery hydrolipidowej, więc jego brak będzie sprzyjał parowaniu wody z naskórka i podrażnieniom.

Odpowiednie kremy nawilżające do cery suchej

Jeśli chcesz pokonać suchą skórę, to musisz włączyć do swojej pielęgnacji odpowiednie kremy nawilżające. A przymiotnik „odpowiednie" jest tutaj słowem-pułapką.

Posiadacze i posiadaczki cery suchej muszą zapewnić swojej skórze składniki, które przyciągną wodę (substancje hydrofilowe) i takie, które ją zatrzymają (substancje hydrofobowe). Brzmi skomplikowanie? Za chwilę wszystko Ci wyjaśnimy!

Wyobrażasz sobie pompowanie opony do roweru bez późniejszego zakręcenia wentylka? Trochę syzyfowa praca. Wtłaczasz i wtłaczasz powietrze, które i tak po krótkim czasie "ucieknie". W przypadku pompowania opony sprawa wydaje się prosta, a przy pielęgnacji skóry jest to bardzo popularny błąd!

Kupujemy kremy o cudownych właściwościach nawilżających. Nakładamy sera z kwasem hialuronowym i czekamy na cud. Tylko że ten cud nie nadjedzie, a co gorsza w przypadku suchej skóry twarzy nakładanie czystego kwasu hialuronowego może zakończyć się fatalnym przesuszeniem (osobiste doświadczenie naszej redaktorki!).

Krem hialuronowy jest przykładem substancji hydrofilowej, czyli takiej, która przyciąga i wiąże wodę w komórkach skóry. Brzmi dobrze, jednak jeśli mamy uszkodzoną barierę lipidową, to ta pięknie związana woda z kwasem hialuronowym bezlitośnie wyparuje z Twojej skóry. Jaki będzie efekt? Zamiast zadbać o odpowiednie nawilżenie, spotęgujesz odwodnienie skóry.

Składniki aktywne dla skóry suchej

Jeśli nie chcesz dopuścić do przytoczonej powyżej sytuacji, to musisz zadbać o to, by Twój krem nawilżający posiadał zarówno substancje hydrofilowe, jak i hydrofobowe. Substancje hydrofilowe to takie, które przyciągają i wiążą wodę w komórkach skóry na różnych poziomach. Do tej grupy zaliczamy m.in.:

• kwas hialuronowy,
  
• cukry np. trehalozę, ksylitol, glukozę,
• beta-glukan,
  
• aminokwasy (będące składnikiem NMF),
• glicerynę,
  
• mocznik,
  
• panthenol (prowitaminę B5),
  
• kwas mlekowy,
  
• polihydroksykwasy np. laktobionowy, glukonolakton.

Substancje hydrofobowe to zaś takie, które utworzą na Twojej skórze warstwę okluzyjną, co pozwoli utrzymać odpowiednie nawilżenie skóry. Wśród nich można wymienić:

• ceramidy
• witamina E,
• oleje roślinne bogate w NNKT,
  
• masła i woski np. masło shea, estry masła Shea, 
• sfingolipidy,
  
• kwasy tłuszczowe (np. witamina F).

Pielęgnacja suchej skóry musi opierać się na obu rodzajach tych substancji, gdyż tylko w takiej sytuacji możliwe jest zadbanie o jej odpowiednie nawilżenie.

Pielęgnacja cery suchej – krok po kroku

Wiesz już, jak w teorii pielęgnować cerę suchą. Teraz przyszedł czas na praktykę! Poniżej przedstawiamy Ci przykładowy plan codziennej pielęgnacji skóry suchej, który pomoże Ci kompleksowo zadbać o twarz.

Krok 1: Oczyszczanie

Cera sucha nie lubi agresywnego oczyszczania. W pierwszym kroku pielęgnacji najlepiej sprawdzą się delikatne emulsje mające właściwości regenerujące, nawilżające i wzmacniające naskórek. Dobrze, jeśli będą także pozbawione alkoholu etylowego, która działa drażniąco na suchą skórę.

 

Krok 2: Złuszczanie

Regularna eksfoliacja naszej skóry (np. raz w tygodniu) jest niezbędna, by składniki zawarte w kosmetykach nawilżających mogły prawidłowo działać. Przy suchej skórze najlepiej sprawdzi się peeling enzymatyczny, peeling kawitacyjny i delikatne kwasy. Jeśli chcesz postawić na kwasy, to do tego typu cery najlepiej sprawdzą się te, które zadbają także o jej nawilżenie (np. mlekowy, laktobionowy, ).
Oczyszczanie skóry z martwego naskórka pomoże Ci zniwelować także suche skórki.

Krok 3: Odpowiednie nawilżenie

O dogłębnie nawilżoną skórę pomoże Ci zadbać odpowiednie serum. Dzięki niemu poziom nawilżenia w poszczególnych warstwach naskórka i skóry wzrośnie, poprawiając ich kondycję i elastyczność. W tym celu najlepiej zastosować lekkie emulsje o wysokiej zawartości humektantów - substancji wiążących wodę, a po wchłonięciu zamknąć nawilżeniu drogę ucieczki odżywczym kremem.

 

Krok 4: Odżywienie

Dobry krem nawilżający do suchej skóry powinien być treściwy i zawierać substancje: regenerujące, nawilżające i okluzyjne. Tylko w taki sposób zabezpieczysz ją przed utratą wilgoci.

W tej roli świetnie sprawdzą się produkty ze składnikami bariery naskórkowej t.j. aminokwasy, ceramidy czy witamina E. Dobrym pomysłem będzie także domykanie pielęgnacji wieczornej kremem o bogatej konsystencji. Otuli on Twoją skórę niczym kołderka.

 

Krok 5: Ochrona UV

Odpowiednia pielęgnacja niezakończona kremem z filtrem UV to urodowa zbrodnia. Ten krok jest niezbędny do utrzymywania prawidłowej zawartości wody w warstwach skóry, dlatego w każdy – nawet najbardziej pochmurny dzień – pamiętaj, by zabezpieczyć twarz kremem UV! 

 

Podsumowanie

Cera sucha nie jest łatwym sprzymierzeńcem. Jej skłonność do utraty wody może prowadzić do nieprzyjemnych podrażnień, które będą nie tylko negatywnie wpływać na wygląd skóry, lecz także Twoje samopoczucie.

W celu ułatwienia Ci nauki wszystkich najważniejszych zasad, które przybliżą Cię do uzyskania pięknej skóry, przygotowałyśmy małe podsumowanie. Poniżej znajdziesz najważniejsze zasady i antyzasady dbania o suchą skórę. Mamy nadzieję, że pomogą Ci w codziennej pielęgnacji, a efekty, które dzięki niej uzyskasz, będą spełnieniem Twoich urodowymi marzeniami.

Co polubi Twoja skóra?

• kosmetyki nawilżające
• hydrofilowe i hydrofobowe składniki aktywne
• delikatne oczyszczanie
• krem SPF 50/ SPF 50+
• witaminy B2, B3, E i A

Czego nie polubi Twoja skóra?

• wysuszających kosmetyków np. z dużą zawartością alkoholu 
• częstych peelingów
• długotrwałych ekspozycji na słońce
• klimatyzacji
• ogrzewania 
• chlorowanej wody

ŹRÓDŁA:

Drobnik, A. Słodka, Kosmetologia z immunologią skóry, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2021
Lenartowicz, Biblia Zdrowej Skóry, Wydawnictwo Znak, Kraków 2018