Zazwyczaj zaczyna się dość niewinnie – jedna lub kilka małych plamek, lecz z czasem najczęściej te niewielkie "odbarwienia" zamieniają się w trwałe przebarwienia na twarzy, które dodają lat. Przebarwienia skóry to problem, który dotyka wiele osób, niezależnie od wieku czy typu cery. Choć ich przyczyny mogą być różnorodne, to dzięki badaniom naukowym wiemy, jak skutecznie z nimi walczyć. W tym artykule podpowiemy Ci nie tylko, jak zmniejszyć widoczność przebarwień, lecz również jak im zapobiegać w przyszłości.
Co znajdziesz w artykule?
- Jak powstają przebarwienia?
- Jakie są przyczyny powstawania przebarwień?
- Rodzaje przebarwień skórnych
- Typy przebarwień skórnych
- Jak usunąć przebarwienia na twarzy?
- Jak powinna wyglądać pielęgnacja skóry z przebarwieniami?
- Jakie zabiegi medycyny estetycznej rozjaśniają przebarwienia na twarzy?
- Domowe sposoby na przebarwienia na twarzy
- Cera z przebarwieniami – codzienna pielęgnacja
- Rozjaśnij przebarwienia na twarzy z BasicLab – plan pielęgnacyjny dla cery z przebarwieniami
- Ważna uwaga: przebarwienia na twarzy warto badać!
Przebarwienia na twarzy – w pigułce
Nie masz czasu na czytanie? Obejrzyj nasz filmik, w którym kosmetolog BasicLab w prosty sposób wyjaśnia, jak powstają i jak rozjaśnić przebarwienia na twarzy.
Jak powstają przebarwienia?
Przebarwienia powstają w wyniku nadmiernej produkcji i miejscowego gromadzenia się w skórze melaniny – naturalnego barwnika. Proces ten jest znany jako melanogeneza.
Aby na skórze pojawiło się widoczne przebarwienie (hiperpigmentacja), muszą jednocześnie zostać spełnione dwa kluczowe warunki:
- Nadmierna produkcja melaniny: Komórki barwnikowe (melanocyty), pobudzone np. przez słońce czy zmiany hormonalne, zaczynają produkować znacznie więcej barwnika, niż jest to potrzebne do uzyskania jednolitego kolorytu skóry.
- Nierównomierne, miejscowe gromadzenie się melaniny: Nadmiar wyprodukowanego barwnika nie rozkłada się równomiernie w naskórku, lecz koncentruje się na małym obszarze, tworząc widoczną plamę.
Jeden z tych czynników bez drugiego nie stworzyłby przebarwienia. Dopiero połączenie nadprodukcji z jej nierównomierną koncentracją powoduje zaburzenia barwnikowe skóry.
Jakie są przyczyny przebarwień?
Nie ma jednego czynnika, który byłby uważany za główną przyczynę przebarwień. Choć działanie promieni UV w dużym stopniu predysponuje do tworzenia zmian barwnikowych, to najczęściej przebarwienia na twarzy są wypadkową kilku czynników.
Najważniejsze czynniki wpływające na powstawanie przebarwień:
- Zmiany hormonalne: To jedna z najczęstszych przyczyn, szczególnie u kobiet. Obejmuje stany takie jak:
- Ciąża i okres po ciąży
- Menopauza
- Stosowanie antykoncepcji hormonalnej
- Choroby tarczycy
- Leki i zioła fotouczulające: Niektóre substancje sprawiają, że skóra staje się wyjątkowo wrażliwa na słońce. Należą do nich:
- Niektóre antybiotyki i leki przeciwbólowe (np. ibuprofen)
- Zioła, takie jak dziurawiec i rumianek
- Predyspozycje genetyczne: Skłonność do powstawania przebarwień może być dziedziczna
Rodzaje przebarwień skórnych
Przebarwienia to zmiany barwnikowe, które mogą usadowić się na różnych głębokościach skóry. Dlatego dzielimy je na:
- naskórkowe
- występują w naskórku. To przebarwienia płytkie, najczęściej w kolorze brązowym, dość łatwe do rozjaśnienia.
- skórne
- występują w skórze właściwej i głębokich warstwach naskórka. To uporczywe przebarwienia głębokie, bardzo trudne do usunięcia, najczęściej w kolorze niebiesko-szarym. W przypadku takich przebarwień kosmetyki niewiele zdziałają – potrzebna jest specjalistyczna pomoc
- mieszane
- czyli na skórze mamy zarówno przebarwienia skórne, jak i naskórkowe. Problematyczne do usunięcia, bo efekty kosmetyków zobaczymy jedynie częściowo – na płytszych zmianach.
Ciekawostka:
Aż 35% kobiet po 30. i 90% kobiet po 50. roku życia ma przebarwienia na twarzy. Pamiętaj, nie jesteś sam/sama ze swoim problemem! Zwalczanie przebarwień to główny cel pielęgnacji skóry wielu mężczyzn i kobiet.
Typy przebarwień skórnych
Przebarwienia na twarzy mogą przyjmować różne kształty. W literaturze naukowej najczęściej wymienia się 4 najpopularniejsze typy przebarwień:
Najpopularniejszy typ przebarwień. Niewielkie zmiany pigmentacyjne, których średnica wynosi od 2 do 5 mm. Występują najczęściej u osób o jasnej karnacji i rudych lub blond włosach. W dużej mierze są uwarunkowane genetycznie. Co ciekawe, nie występują u niemowląt, ale najwcześniej u kilkulatków. Często pojawiają się też w okresie dojrzewania, a niekiedy samoistnie znikają.
Dość charakterystyczną cechą piegów jest to, że ciemnieją latem, a zimą bledną. Na ich odcień wpływa promieniowanie słoneczne, dlatego konieczna jest ochrona skóry z bardzo wysokim filtrem SPF, aby zminimalizować ciemnienie i złośliwienie zmian.
Istnieje kilka rodzajów plam soczewicowatych, m.in. plamy starcze, plamy wątrobowe i plamy posłoneczne. Skupimy się jednak na tych najpowszechniejszych, czyli powstałych w wyniku ekspozycji na promieniowanie UV.
Plamy soczewicowate są większe od piegów, mają zwykle od kilku milimetrów do nawet kilku centymetrów. Mogą mieć zarówno regularny jak i nieregularny kształt. Występują pojedynczo lub w skupiskach na częściach ciała najczęściej wystawionych na działanie UV, czyli twarz, ramiona oraz dekolt. Mogą mieć kolor brązowy lub jasnobrązowy. W przeciwieństwie do piegów nie zmieniają koloru w ciągu roku.
Te brązowe plamy na skórze najczęściej pojawiają się między 30. a 50. rokiem życia. Jest to związane z fotostarzeniem skóry – jeśli niespecjalnie zadbałaś w swojej młodości o ochronę przeciwsłoneczną, to z dużym prawdopodobieństwem Twoją twarz pokryją takie cętki.
Bardzo powszechny typ przebarwień o różnej głębokości. Są to ciemne plamki o brązowym zabarwieniu. Najczęściej pojawiają się na czole, policzkach, pod oczami, na nosie i podbródku. Często ich występowanie wiąże się również z rozszerzonymi naczynkami.
Ostuda występuje przede wszystkim u kobiet. Często za jej przyczynę uznaje się zaburzenia hormonalne, takie jak: zaburzenia pracy nadnerczy, choroby jajników czy tarczycy. Statystyki wskazują na to, że melazma to problem nawet 15% kobiet w ciąży i aż 25% stosujących antykoncepcję hormonalną doustną.
Stany zapalne skóry lubią pozostawiać po sobie „pamiątki” w postaci plam pigmentacyjnych. Warto jednak podkreślić, że nie wszystkie przebarwienia pozapalne (potrądzikowe) są przebarwieniami barwnikowymi. jednak są na tyle częste, że warto poświęcić im chwilę uwagi.
Zanim odpowiemy na pytanie, jak pozbyć się przebarwień po trądziku, musimy wyjaśnić Ci ważny podział, gdyż wyróżniamy dwa rodzaje przebarwień potrądzikowych:
- PIE (post inflammatory erythema), czyli świeże różowo-czerwone lub czerwone przebarwienia,
- i PIH, czyli przebarwienia utrwalone.
PIE – świeża „plama” po pryszczu
PIE to nic innego jak niezbyt chciana pamiątka po wyprysku. A raczej po jego wyciśnięciu lub rozdrapaniu. To zmiana świeża, różowo-czerwona, której cechą charakterystyczną są rozszerzone naczynia krwionośne.
PIH – utrwalone przebarwienia po trądziku i innych uszkodzeniach skóry
W wyniku nadmiernej ekspozycji słonecznej różowo-czerwone przebarwienia powstałe w wyniku stanu zapalnego mogą zmienić się w widoczne brązowe plamy. Takie przebarwienia barwnikowe będą już Twoją stałą pamiątką po wyciśniętym pryszczu, AZS, depilacji, uszkodzeniu mechanicznym czy nawet ukąszeniu wrednego komara (jeśli rozdrapiesz swędzące miejsce).
Jak usunąć przebarwienia na twarzy?
Walka z przebarwieniami to długotrwały proces, który wymaga cierpliwości i regularności. Celem jest stopniowe rozjaśnianie plam, a pierwsze efekty stosowania odpowiednich kosmetyków są zazwyczaj widoczne po 4-8 tygodniach.
Najskuteczniejsze składniki aktywne na przebarwienia skóry
Najlepsze rezultaty przynoszą składniki, które hamują produkcję melaniny (barwnika skóry), znane jako inhibitory tyrozynazy, oraz te, które przyspieszają złuszczanie naskórka.
- kwasy na twarz – uważane za jedne z najlepszych w rozjaśnianiu plam.
- Przykłady: Kwas azelainowy, glikolowy, mlekowy, ferulowy, kojowy.
- Witamina C – silny antyoksydant, który skutecznie wyrównuje koloryt skóry.
- Retinoidy (retinol, retinal, adapinoid®) – przyspieszają odnowę komórkową, co pomaga szybciej pozbyć się przebarwionego naskórka. Regulują także rozkład melaniny w skórze.
- inne inhibitory tyrozynazy:
- niacynamid
- arbutyna
- ekstrakt z lukrecji
- resweratrol
Ciekawostka:
Podczas powstawania i dojrzewania komórek barwnikowych skóry poziom pH wewnątrz komórek ulega zmianie. Kwaśne pH rośnie do pH niemal obojętnego (z 5 do 6,8). Zmiana ta jest bardzo ważna, gdyż ww. tyrozynaza (aminokwas pobudzający produkcję melaniny) traci aktywność w środowisku kwaśnym. Zastosowanie kosmetyków obniżających pH skóry może być skuteczną profilaktyką powstawania przebarwień.
Jak powinna wyglądać pielęgnacja skóry z przebarwieniami?
Skuteczna pielęgnacja cery z przebarwieniami opiera się na 5 filarach: codziennej ochronie przeciwsłonecznej, stosowaniu składników aktywnych, regularnym złuszczaniu, łagodzeniu podrażnień oraz intensywnym nawilżaniu.
5 zasad pielęgnacji skóry z przebarwieniami
- Codziennie stosuj SPF50 – bez odpowiedniej ochrony przeciwsłonecznej inne działania nie przyniosą trwałych efektów, bo nowe nowe zmiany będą ciągle powstawać.
- Włącz do pielęgnacji twarzy inhibitory tyrozynazy – zadaniem jest hamowanie nadmiernej produkcji melaniny, co zapobiega powstawaniu nowych plam.
- Włącz do pielęgnacji antyoksydanty – antyoksydanty (np. witamina C, kwas ferulowy) neutralizują wolne rodniki, które uszkadzają skórę i mogą nasilać przebarwienia. Chronią cerę przed stresem oksydacyjnym wywołanym m.in. przez słońce. Wiele z nich, jak witamina C, pełni podwójną rolę, będąc również inhibitorem tyrozynazy.
- Regularne stosowanie peelingów kwasowych – pomaga stopniowo usuwać komórki naskórka, w których zgromadzony jest barwnik. Dzięki temu istniejące, płytkie przebarwienia stają się jaśniejsze.
- Stosowanie substancji kojących i łagodzących – stosowanie silnych składników aktywnych (jak kwasy czy retinol) może powodować podrażnienia. Szukaj w kosmetykach składników takich jak: ceramidy, kwas hialuronowy czy trehaloza.
Jakie zabiegi medycyny estetycznej rozjaśniają przebarwienia na twarzy?
W medycynie estetycznej istnieje kilka skutecznych metod walki z przebarwieniami, które działają poprzez głębokie złuszczanie naskórka lub precyzyjne niszczenie nagromadzonego barwnika. Ostateczny wybór zabiegu powinien być dokonany po konsultacji z lekarzem lub kosmetologiem. Na trudne do usunięcia przebarwienia hormonalne, posłoneczne czy potrądzikowe często stosuje się:
- peelingi chemiczne,
- terapie laserowe,
- mezoterapię mikroigłową (połączoną z substancjami aktywnymi o działaniu rozjaśniającym).
Domowe sposoby na przebarwienia na twarzy
Eksperci zdecydowanie odradzają stosowanie popularnych domowych metod na przebarwienia, takich jak sok z cytryny, ocet jabłkowy czy soda oczyszczona. Choć mogą wydawać się naturalne, w rzeczywistości są nieskuteczne i mogą prowadzić do poważnych podrażnień oraz pogorszenia stanu cery.
Dlaczego domowe sposoby na przebarwienia mogą być szkodliwe?
Stosowanie silnie kwaśnych lub zasadowych produktów spożywczych bezpośrednio na skórę niesie ze sobą poważne ryzyko.
- Silne podrażnienie i uszkodzenie skóry twarzy: Cytryna i ocet mają bardzo niskie pH, które może chemicznie podrażnić skórę, wywołując zaczerwienienie, pieczenie i stan zapalny.
- Zniszczenie bariery hydrolipidowej: Tego typu metody niszczą naturalną warstwę ochronną skóry, co prowadzi do jej przesuszenia, nadwrażliwości i większej podatności na uszkodzenia.
- Ryzyko pogorszenia przebarwień: Największym zagrożeniem jest efekt odwrotny do zamierzonego. Podrażniona skóra, wystawiona na działanie słońca, może zareagować wytworzeniem nowych, jeszcze trudniejszych do usunięcia przebarwień pozapalnych (PIH).
Rozjaśnij przebarwienia na twarzy z BasicLab – plan pielęgnacyjny dla cery z przebarwieniami
Przygotowanie planu pielęgnacyjnego, który pomoże Ci rozjaśnić przebarwienia na skórze, wydaje się być trudnym zadaniem? Możesz na nas liczyć! W BasicLab mamy specjalistyczne sera, które stanowią konkretną odpowiedź na potrzeby skóry z różnymi typami przebarwień.
Serum na przebarwienia pigmentacyjne
Zaawansowana formuła ukierunkowana na redukcję utrwalonych przebarwień posłonecznych, hormonalnych i pozapalnych (PIH).
Ważna uwaga: przebarwienia na twarzy warto badać!
Przebarwienia skórne mogą przekształcić się w zmiany rakowe (np. czerniak, rak kolczastokomórkowy). Profilaktyka jest lepsza niż przykre konsekwencje, dlatego też zadbaj o nią już w domu. Obserwuj wszelkie zmiany barwnikowe na skórze. Zaniepokoić powinny Cię między innymi:
- zmiana kształtu (z regularnego na rozlany),
- powiększenie przebarwienia
- wypukłości
Większość przebarwień na szczęście jest jedynie problemem estetycznym. Pamiętaj też, że wcale nie musisz rozjaśniać przebarwień. Jeśli przykładowo lubisz swoje piegi – po prostu je obserwuj i koniecznie smaruj kremem z filtrem.