Trądzik zaskórnikowy – przyczyny, objawy i skuteczna pielęgnacja
Zaskórniki? Wągry? Spokojnie, to nie koniec świata, a jedynie wyzwanie dla Twojej pielęgnacji. Trądzik zaskórnikowy może wydawać się uciążliwy, ale z odpowiednim podejściem i wiedzą szybko zauważysz różnicę. W tym artykule opowiemy Ci, skąd się biorą takie zmiany i jak odzyskać kontrolę nad swoją cerą.
Czym jest trądzik zaskórnikowy?
Trądzik zaskórnikowy (łac. acne comedonica) to jedna z odmian trądziku pospolitego, która charakteryzuje się obecnością zaskórników (zarówno otwartych, jak i zamkniętych), bez towarzyszących objawów stanu zapalnego, takich jak zaczerwienienie, bolesność czy obrzęk.
Powstawanie zaskórników otwartych i zamkniętych
Zmiany trądzikowe początkowo występują w postaci niewidocznych mikrozaskórników, które z czasem (pod wpływem różnych czynników) mogą przejść w bardziej zaawansowane stadia:
- W wyniku dalszego gromadzenia się sebum i keratyny mikrozaskórniki przekształcają się w widoczne zaskórniki:
- zaskórniki zamknięte (ang. whitehead) – powstają, gdy naskórek nie złuszcza się prawidłowo i zamyka ujścia gruczołów łojowych. Z czasem łoju pod skórą zbiera się coraz więcej i na twarzy powstaje grudka w kolorze skóry (lub żółtawa). Duża ilość zaskórników zamkniętych często określana jest jako "kaszka" na czole lub policzkach.
- zaskórniki otwarte (ang. blackhead) – powstają, gdy łój nagromadzony w ujściu mieszków włosowych zaczyna się utleniać, w wyniku czego zmienia swój kolor na ciemniejszy. Potocznie nazywane są wągrami i mają ciemne wyłącznie główki. Zawartość "schowana" jest żółtawa.
- Z czasem w miejscu zaskórnika mogą zacząć namnażać się bakterie Cutibacterium acnes, co prowadzi do stanu zapalnego.
Zaskórniki otwarte a włókna łojowe
Wiele osób myli wągry na nosie z widocznymi włóknami łojowymi (sebofilamentami). Włókna łojowe to małe szare lub żółto-brązowe kropki, które są naturalnym fizjologicznym elementem skóry. Od czarnych wągrów różnią się nie tylko kolorem, ale i treścią. Nie mają zbitej żółtawej struktury, lecz białą i bardzo cieniutką (nitkowatą). Ich usuwanie nie zda się na wiele, gdyż jest to po prostu fizjologiczny element Twojej skóry. Możesz jedynie zmniejszyć ich widoczność poprzez wsparcie złuszczania, prawidłowego wydzielania sebum oraz włączenie antyoksydantów, które utrudnią ciemnienie ich koloru.
Jakie są przyczyny trądziku zaskórnikowego?
Nie ma jednej przyczyny trądziku zaskórnikowego. Dermatoza rozwija się w wyniku kompleksowych interakcji między czynnikami wewnętrznymi i zewnętrznymi. Choć kluczową rolę odgrywają zaburzenia w funkcjonowaniu mieszków włosowo-łojowych, to warto spojrzeć na ten temat głębiej, by zastanowić się nad tym, co może wpływać na ich nieprawidłową pracę.
Zmiany hormonalne
Hormony, zwłaszcza androgeny, odgrywają kluczową rolę w rozwoju trądziku zaskórnikowego. W okresie dojrzewania ich poziom wzrasta, co stymuluje gruczoły łojowe do nadprodukcji sebum. To między innymi one odgrywają kluczową rolę w rozwoju trądziku młodzieńczego. Dlaczego tak się dzieje?
Androgeny, takie jak testosteron i dihydrotestosteron (DHT), wiążą się z receptorami w gruczołach łojowych, zwiększając ich rozmiar i aktywność. U kobiet wahania hormonalne podczas cyklu miesiączkowego, ciąży lub w wyniku PCOS mogą nasilać objawy. Zaburzenia równowagi hormonalnej powodują zarówno wzmożoną produkcję sebum, jak i hiperkeratynizację, co sprzyja powstawaniu zaskórników.
Genetyka
Predyspozycje genetyczne odgrywają znaczącą rolę w rozwoju trądziku. W badaniach nad bliźniakami wykazano, że 81% zmienności występowania trądziku przypisuje się czynnikom genetycznym, a jedynie 19% czynnikom środowiskowym 1.
Okazuje się, że niektóre geny mogą sprawiać, że skóra produkuje więcej łoju. Uwagę naukowców przykuwa szczególnie gen CYP17A1 2. Zmiany w tym genie mogą powodować zaburzenia w regulacji hormonów, co zwiększa produkcję sebum (łoju). Nadmiar sebum blokuje pory skóry, prowadząc do tworzenia się zaskórników.
Dieta
Jedzenie produktów o wysokim indeksie glikemicznym, takich jak słodycze, białe pieczywo czy fast foody, powoduje szybki wzrost poziomu cukru we krwi. To z kolei podnosi poziom insuliny, stymulując gruczoły łojowe do większej produkcji sebum. Nadmiar łoju zatyka pory i prowadzi do tworzenia się zaskórników.
Mleko również może wpływać na pogorszenie stanu skóry. Potwierdziło to badanie na 47 355 kobietach i, co ciekawe, „pryszcze” częściej pojawiały się w przypadku mleka odtłuszczonego. Według innych badań produkty mleczne zwiększają ryzyko wystąpienia zmian trądzikowych nawet czterokrotnie! Prawdopodobnie głównymi winowajcami są serwatka i kazeina, które stanowią proporcjonalnie 20% i 80% białka mleka krowiego. Serwatka podnosi poziom insuliny, a kazeina nasila IGF–1 (insulinopodobny hormon wzrostu, który stymuluje produkcję androgenów odpowiedzialnych m.in. za produkcję sebocytów w mieszkach włosowych).
Na szczęście jest nabiał, który ma dobry wpływ na skórę. Jogurt, kefir czy twarożek, czyli fermentowane produkty mleczne, mogą mieć pozytywny wpływ na skórę, gdyż zawierają przyjazne bakterie.
Stres
Stres jest jednym z istotnych czynników środowiskowych pogarszających stan cery trądzikowej. Podczas stresu organizm wydziela więcej kortyzolu – hormonu, który stymuluje aktywność gruczołów łojowych, prowadząc do nadmiernej produkcji sebum. Nadmiar łoju zatyka pory, sprzyjając powstawaniu zaskórników i innych zmian trądzikowych 3.
Co więcej, długotrwały stres osłabia również układ odpornościowy, przez co skóra gorzej radzi sobie z regeneracją i infekcjami.
Zanieczyszczenia środowiskowe
Zanieczyszczenia powietrza, takie jak smog i drobne cząsteczki pyłu, mają istotny wpływ na stan skóry. Cząsteczki te osiadają na powierzchni skóry, gdzie mogą zatykać ujścia mieszków gruczołów łojowych. W połączeniu z nagromadzeniem łoju i martwych komórek naskórka prowadzi to do powstawania zaskórników, szczególnie w miejscach o większym wydzielaniu sebum, jak strefa T.
Dodatkowo, zanieczyszczenia mogą wywoływać stany mikrozapalne, osłabiając barierę skóry i sprzyjając namnażaniu bakterii.
Nieodpowiednia pielęgnacja skóry
Nieprawidłowe nawyki pielęgnacyjne mogą znacząco przyczyniać się do powstawania i zaostrzania trądziku zaskórnikowego. Zbyt agresywne oczyszczanie, na przykład częste mycie za pomocą silnych detergentów, usuwa naturalną warstwę ochronną naskórka, co prowadzi do przesuszenia. Skóra w odpowiedzi na utratę wilgoci zaczyna produkować więcej sebum, co zatyka pory i sprzyja powstawaniu zaskórników. Z kolei niedostateczne oczyszczanie powoduje gromadzenie się zanieczyszczeń, sebum i martwych komórek naskórka, co również prowadzi do blokowania porów.
Brak regularnego złuszczania skóry powoduje nagromadzenie martwych komórek, co utrudnia odnowę naskórka i sprzyja tworzeniu się zaskórników.
Aby zapobiegać problemom skórnym, konieczna jest świadoma pielęgnacja dostosowana do indywidualnych potrzeb skóry, uwzględniająca łagodne oczyszczanie, nawilżanie oraz regularne złuszczanie.
Jakie składniki aktywne pomogą na trądzik zaskórnikowy?
W pielęgnacji przy trądziku zaskórnikowym kluczowe jest stosowanie składników aktywnych, które działają na główne przyczyny problemu, takie jak nadmiar sebum, zablokowane pory i nadmierna keratynizacja.
- Retinoidy – normalizują proces złuszczania warstwy rogowej naskórka, zapobiegając zatykaniu porów i redukując istniejące zaskórniki.
- Kwas salicylowy – przenika przez warstwę sebum, usuwa martwe komórki naskórka z powierzchni skóry i odblokowuje pory. Ma działanie przeciwzapalne.
- Kwas azelainowy – działa przeciwbakteryjnie, przeciwzapalnie i reguluje proces keratynizacji.
- Niacynamid (witamina B3) – reguluje wydzielanie sebum, działa przeciwzapalnie i poprawia funkcję bariery skórnej.
- Kwasy AHA (np. kwas glikolowy, mlekowy) – złuszczają powierzchniową warstwę naskórka, odblokowują pory i wygładzają skórę.
- Cynk – działa przeciwzapalnie, reguluje pracę gruczołów łojowych i wspomaga gojenie skóry.
- Ekstrakt z zielonej herbaty – zawiera antyoksydanty i działa przeciwzapalnie, pomagając w zmniejszeniu zaskórników i regulacji sebum.
- Kwas laktobionowy (PHA) – złuszcza delikatnie, działa nawilżająco i regenerująco, odpowiedni dla skóry wrażliwej.
Skuteczna pielęgnacja twarzy przy trądziku zaskórnikowym
Stworzenie skutecznej pielęgnacji w przypadku tendencji do zmian zaskórnikowych może być trudnym zadaniem. Musisz postawić na równowagę pomiędzy wsparciem prawidłowej keratynizacji naskórka (złuszczanie martwego naskórka) a zdrowiem bariery hydrolipidowej. Poniżej przygotowałyśmy dla Ciebie propozycje 3 niezbędnych produktów, które pomogą Ci zmniejszyć ilość zmian zaskórnikowych. Włączenie do pielęgnacji odpowiedniego serum, kremu i produktu kwasowego powinno szybko poprawić stan Twojej cery.
W razie jakichkolwiek pytań lub wątpliwości, pamiętaj, że możesz do nas napisać na adres: porada@basiclab.pl. Nasz kosmetolog udzieli Ci darmowej porady pielęgnacyjnej, dzięki której dopasujesz swoją rutynę pielęgnacyjną do indywidualnych potrzeb Twojej skóry, osiągając widoczne i trwałe efekty.
Serum na trądzik zaskórnikowy
Normalizujące serum przeciw zaskórnikom z 5% azeloglicyny
Twój nowy ulubiony produkt na trądzik zaskórnikowy. Pomaga eliminować "kaszkę" trądzikową.
Serum zmniejszające niedoskonałości z niacynamidem 5%
Idealne serum, jeśli oprócz zaskórników Twoim problemem są także krostki.
Krem do skóry z trądzikiem zaskórnikowym
W BasicLab znajdziesz różne kremy nawilżające, jednak w przypadku skóry skłonnej do zmian zaskórnikowych szczególnie polecamy dermokosmetyki stworzonej do cery trądzikowej. Zawierają one specjalistyczne składniki aktywne, które pomagają radzić sobie z takimi problemami jak zwiększona produkcja łoju czy nieprawidłowe złuszczanie naskórka.
Peelingi kwasowe do skóry z trądzikiem zaskórnikowym
W przypadku trądziku zaskórnikowego szczególnie warto wesprzeć prawidłowe złuszczanie naskórka, czy odblokować zatkane ujścia gruczołów łojowych. Wśród dermokosmetyków BasicLab znajdziesz również peelingi kwasowe, które świetnie się sprawdzą w tym zadaniu.
Peeling kwasowy odblokowujący pory z 15% AHA, 2% BHA
Działa antyantybakteryjnie oraz redukuje zaskórniki otwarte i zamknięte, dzięki odblokowywaniu porów.
Jakie zabiegi mogą zredukować trądzik zaskórnikowy?
Trądzik zaskórnikowy można także zredukować z pomocą odpowiednich zabiegów. W oczyszczeniu skóry i zminimalizowaniu skłonności do zmian trądzikowych mogą pomóc:
- peeling kawitacyjny – zabieg wykorzystujący ultradźwięki do oczyszczania skóry. Działa delikatnie, usuwając martwe komórki naskórka i nadmiar sebum.
- peelingi chemiczne – stosowanie kwasów, takich jak salicylowy, glikolowy czy mlekowy, które złuszczają naskórek, odblokowują pory i redukują nadmiar sebum.
- laser tulowy – zaawansowany zabieg wykorzystujący laser frakcyjny do redukcji niedoskonałości, takich jak zaskórniki czy rozszerzone pory.
- oczyszczanie wodorowe – zabieg oczyszczający wykorzystujący aktywny wodór, który głęboko usuwa zanieczyszczenia i sebum.
- mezoterapia mikroigłowa – mikronakłucia skóry pobudzają jej regenerację i umożliwiają lepsze wchłanianie składników aktywnych, takich jak witaminy czy kwasy.
Jak leczyć trądzik zaskórnikowy?
Leczenie trądziku zaskórnikowego powinno być dobrane przez lekarza dermatologa, ponieważ wymaga indywidualnego podejścia uwzględniającego nasilenie zmian, typ skóry oraz ewentualne czynniki zaostrzające. W przeciwieństwie do wielu portali nie polecimy Ci żadnych leków doustnych czy miejscowych, gdyż ich samodzielne stosowanie może przynieść więcej szkód niż pożytków.
W BasicLab możemy Ci pomóc skuteczną pielęgnacją. Właściwie dobrane kosmetyki mogą zmniejszyć nadmierne rogowacenie warstwy rogowej skóry i znormalizować wydzielanie sebum, co pomoże Ci poprawić wygląd skóry.
Bibliografia:
- https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0022202X15301019
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37662507/
- https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0022202X15301019
- Ebook BasicLab "Zrozum swój trądzik i stwórz udaną relację ze skórą"